Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri

Yaygın anksiyete bozukluğu belirtileri, kişinin günlük yaşamında sürekli endişe, kontrol edilemeyen kaygı, gerginlik, huzursuzluk, tahmin edilemeyen korku duygusu ve fiziksel stres belirtileri yaşamasıyla kendini gösterir. Bu bozuklukta kaygı, belirli bir olayla sınırlı değildir; iş, aile, sağlık, para, ilişkiler gibi yaşamın birçok alanına yayılır. Sürekli tetikte olma hali, uyku problemleri, kas gerginliği, kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve odaklanma güçlüğü en sık görülen işaretler arasındadır.

---

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Tanımı​

Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB / GAD), kişinin altı ay veya daha uzun süre boyunca günlük yaşamda “aşırı ve kontrol edilemeyen kaygı” yaşaması durumudur. Bu kaygı:

• Gerçek bir tehlike olmamasına rağmen devam eder
• Kişinin enerjisini tüketir
• Hayattan alınan zevki azaltır
• Sosyal ve iş yaşamını doğrudan etkiler

GAD, anksiyete bozukluklarının en yaygın ve en kronik türlerinden biridir.

---

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?​

Belirtiler hem psikolojik hem de fiziksel düzeyde ortaya çıkar ve genellikle gün boyu devam eder.

---

Psikolojik Belirtiler​

1. Sürekli Endişe Hali​

Kişi, küçük olaylar hakkında bile büyük bir tehdit varmış gibi hisseder.
Kaygı çoğu zaman mantık dışıdır ama kişi bunu durduramaz.

2. Kontrol Edilemeyen Kaygı​

Kaygı düşünceleri adeta kendi kendine çalışır.
“Huzurlu olmayı istiyorum ama olmuyor” hissi yaygındır.

3. Kötü Bir Şey Olacakmış Hissi​

Bir afet, hastalık, kayıp veya sorun çıkacağı düşüncesi zihinlere yerleşir.

4. Odaklanma Güçlüğü​

Sürekli diken üstünde hissetmek zihni yorar.
Kişi bir işe dikkatini veremez.

5. Tahammülsüzlük ve Sinirlilik​

En ufak stres bile aşırı tepkiye neden olabilir.

---

Fiziksel Belirtiler​

1. Kas Gerginliği​

Omuz, boyun, çene kaslarında sertleşme sık görülür.
Bazı kişiler çenesini sıktığını fark etmez.

2. Kalp Çarpıntısı​

Anksiyete dönemlerinde kalp atışı hızlanır veya tekleme hissi olur.

3. Nefes Darlığı veya Hızlı Nefes​

Kişi derin nefes alamadığını düşünür.

4. Mide Problemleri​

Strese bağlı gastrit, bulantı veya iştahsızlık görülebilir.

5. Titreme ve Terleme​

Vücut sürekli alarmda olduğundan bedensel tepkiler ortaya çıkar.

6. Yorgunluk ve Enerji Kaybı​

Sürekli kaygı, zihni ve vücudu tüketir.

---

Davranışsal Belirtiler​

1. Sorunlardan Kaçınma Eğilimi​

Kişi kaygı yaşatan durumlardan uzak durmaya çalışır.

2. Aşırı Güvence Arama​

Sürekli “Bir şey olur mu?”, “Emin misin?” gibi sorular sorma eğilimi vardır.

3. Plan Yapmaktan Korkma​

Yanlış bir şey olur endişesiyle karar vermekte zorlanılır.

---

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Nedenleri​

GAD tek bir nedenden değil, birçok faktörün birleşiminden kaynaklanır.

---

1. Genetik Yatkınlık​

Ailede kaygı bozukluğu olan kişilerde görülme riski yüksektir.

---

2. Beyin Kimyasındaki Dengesizlik​

Serotonin ve GABA düzeylerindeki değişimler kaygıyı artırabilir.

---

3. Çocukluk Travmaları​

Kötü muamele, kayıp, ihmal veya stresli aile ortamı GAD riskini artırır.

---

4. Mükemmeliyetçi Kişilik Yapısı​

Her şeyi kontrol etme isteği kaygıyı besler.

---

5. Aşırı Sorumluluk Yükü​

İş, aile veya maddi yüklerin yoğunluğu kaygıya neden olabilir.

---

6. Uzun Süreli Stres​

Vücutta kortizol hormonunun artması kaygıyı tetikler.

---

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?​

Teşhis, psikiyatrist tarafından:

• Semptom süresi
• Belirtilerin şiddeti
• Günlük yaşamı etkileme düzeyi

göz önüne alınarak yapılır.
Gerekirse anksiyete ölçekleri uygulanabilir.

---

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?​

Tedavi hem psikolojik hem de fiziksel belirtileri hedef alan yöntemlerle yapılır.

---

1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)​

BDT, GAD için en etkili tedavi yöntemidir.

BDT’nin etkileri:​

• Kaygı düşüncelerini yeniden yapılandırır
• Mantık dışı korkuları zayıflatır
• Panik hissini azaltır
• Kişiye başa çıkma becerileri kazandırır

---

2. İlaç Tedavisi​

Psikiyatrist uygun gördüğünde:

• SSRI grubu antidepresanlar
• SNRI ilaçlar
• Gerekirse düşük doz anksiyolitikler

kullanılabilir.

---

3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri​

Etkili yöntemler:​

• Düzenli uyku
• Kafein azaltma
• Nefes egzersizleri
• Egzersiz (yürüyüş, yoga, pilates)
• Sağlıklı beslenme

Bu yöntemler semptomları doğal olarak hafifletir.

---

4. Mindfulness ve Meditasyon​

Zihni ana odaklamayı öğreterek kaygıyı azaltır.

---

5. Sosyal Destek ve Düzenli Rutin​

Düzenli bir hayat, kaygı seviyesini önemli ölçüde düşürür.

---

Genel Bilgiler Tablosu​

---

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

Yaygın anksiyete bozukluğu tamamen geçer mi?​

Evet. Doğru terapi ve düzenli yaşam alışkanlıklarıyla büyük oranda düzelir.

GAD ile panik atak aynı şey mi?​

Hayır. Panik atakta ani kriz olur; GAD’de ise kaygı sürekli ve yaygındır.

İlaç kullanmadan tedavi mümkün mü?​

Hafif ve orta vakalarda terapi yeterlidir. Şiddetli vakalarda ilaç tedavisi eklenir.

GAD neden geceleri artar?​

Zihin boş kaldığında kaygı düşünceleri güçlenir, bu nedenle gece semptomları belirginleşebilir.

GAD ölümcül müdür?​

Hayır. Ancak yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürdüğü için tedavi edilmesi gerekir.