Şanzıman Arızası Nasıl Anlaşılır? (Genel Belirtiler)
Şanzıman arızasında araç aşağıdaki belirtileri gösterir:
Sürüş ve Vites Geçişi ile İlgili Belirtiler
- Vites geçişlerinde zorlanma, gecikme veya takılma hissi
- Viteslerde boşluk, tutmama veya kendi kendine boşa düşme
- Sarsıntılı, teklemeli veya tok sesli vites değişimi
- Ara hızlanırken motor bağırıyor ama hızlanmıyor
- Otomatik şanzımanda “D” veya “R” geç algılama
- Rampada geri kaçırma, güçsüzlük
Ses ile Kendini Gösteren Belirtiler
- Şanzıman bölgesinden uğultu, vınlama, çıtırtı veya takırtı sesleri
- Vites değişirken metal sürtme sesi
- Hız arttıkça artan vuuuuuuuuu sesi
- Boş viteste bile şanzıman tarafından gelen ses
Koku, Duman ve Gösterge Uyarıları
- Yanık yağ kokusu (hava filtresine kadar yayılabilir)
- Şanzıman yağının yere damlaması
- Gösterge panelinde şanzıman arızası / gearbox warning / AT oil temp uyarıları
- Araç şanzımanı koruma moduna geçebilir (Limp Mode)
- Motor arıza ışığı, ABS veya ESP ışıkları yanabilir
Şanzıman Arızasının Başlıca Nedenleri
| Neden | Açıklama |
|---|---|
| Düşük veya kirli şanzıman yağı | Vites geçişleri sertleşir, dişliler aşınır |
| Yağ kaçağı | Hidrolik basınç düşer ve dişli hasarına yol açar |
| Kavrama veya balata aşınması | Güç aktarma gerçekleşmez |
| Şanzıman beyni (valf body) arızası | Otomatik şanzıman vites değiştiremez |
| Mekanik dişli kırılması | Sürtme, takırtı ve çalışmama |
| Elektronik sensör arızası | Vites geçişi yanlış algılanır |
| Sert kullanım ve ani hızlanma | Şanzıman içi parçaları zorlanır |
| Yanlış yağ kullanımı | Basınç, viskozite ve ısı dengesi bozulur |
Manuel ve Otomatik Şanzıman Arızası Belirtileri Farklı mıdır?
| Belirti | Manuel Şanzıman | Otomatik Şanzıman |
|---|---|---|
| Vites Zor Geçiyor | Debriyaj / senkromeç sorunu | Hidrolik basınç problemi |
| Gaz verince bağırıyor | Balata bitmiş | Tork konvertörü arızalı |
| Takırtı sesi | Dişli aşınması | Planet dişli kırığı |
| Vites kendiliğinden boşa atıyor | Şanzıman boşluğu | Solenoid valf arızası |
| Titreme/sarsıntı | Kavrama hatası | Mechatronic beyin arızası |
Şanzıman Arızası Evde Nasıl Test Edilir?
🛠 Basit kontrol yöntemleri:- Park ederken: Vitese tak – fren bırak – araç kayıyorsa şanzıman kaçırıyor olabilir
- Rampada: Yokuşta geri kaçırma varsa kavrama sorunu vardır
- Boş viteste: Uğultu sesini dinle → dişli aşınması olabilir
- Ara hızlanmada: Motor bağırıyor ama araç hızlanmıyorsa kavrama/tork konvertörü sorunu vardır
- Dip gaz testinde: Otomatik şanzımanda hızlanma geç tepki veriyorsa valf body arızası olabilir
Şanzıman Arızası Nasıl Giderilir? (Çözüm Yöntemleri)
| Arıza Türü | Çözüm |
|---|---|
| Şanzıman yağı az / yanmış | Yağ ve filtre değişimi |
| Hidrolik basınç kaybı | Yağ kaçağı tamiri & basınç testi |
| Kavrama / balata bitmiş | Debriyaj / baskı balata değişimi |
| Şanzıman beyni (mechatronic) arızası | Beyin tamiri veya yenisi |
| Solenoid valf arızası | Valf değişimi |
| Dişliler kırılmışsa | Komple şanzıman revizyonu |
| Tork konvertörü sorunu | Revizyon veya değişim |
Şanzıman Arızası Tamir Maliyetleri (2025 Güncel Liste)
| İşlem | Ortalama Maliyet (TL) |
|---|---|
| Manuel şanzıman tamiri | 10.000 – 25.000 |
| Otomatik şanzıman revizyonu | 25.000 – 65.000 |
| Kavrama – balata değişimi | 6.000 – 18.000 |
| Tork konvertörü değişimi | 12.000 – 28.000 |
| Şanzıman beyni (mechatronic) tamiri | 18.000 – 50.000 |
| Solenoid valf değişimi | 4.000 – 12.000 |
| Şanzıman yağ ve filtre değişimi | 1.500 – 6.000 |
| Komple şanzıman değişimi | 80.000 – 250.000 (araç modeline göre) |
Şanzıman Arızası Giderilmezse Ne Olur?
- Araç yolda kalabilir
- Motor – şanzıman uyumu bozulur
- Dişli, valf, tork konvertörü tamamen arızalanabilir
- Yakıt tüketimi artar
- Turbo ve motor iç aksamı zarar görür
Şanzıman Arızasını Önlemenin Yolları
✔ Şanzıman yağını 40.000 km’de bir değiştirin✔ Kışın araç ısınmadan yüksek vitese geçmeyin
✔ Ani hızlanma veya sert fren yapmayın
✔ Rampada yarım debriyaj ile beklemeyin
✔ Otomatik araçta viteste gaz verirken sert geçiş yapmayın
✔ LPG’li araçlarda yağlama sorunlarına dikkat edin
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Şanzıman arızası araç çalışırken anlaşılır mı?Evet. Ses, titreme, vites geçişinde zorlanma ve performans düşüklüğü ile anlaşılır.
Otomatik şanzıman arıza ışığı yanarsa sürmeye devam edebilir miyim?Hayır. Araç korumaya alındığında daha fazla zarar verir. Teknik destek alınmalıdır.
Şanzıman yağı biterse araç gider mi?Kısa süre gider ama sonra tamamen güç iletimi kesilir, büyük hasar oluşur.
Şanzıman yağı ömürlük müdür?Hayır. En geç 60.000 km’de mutlaka değişmesi gerekir.
