Şah damara stent takılması (karotis stentleme), boynun her iki yanında yer alan ve beyne kan taşıyan karotis arterlerdeki ciddi darlıkların açılması için uygulanan girişimsel bir tedavidir. Amaç, beyne giden kan akışını artırarak felç (inme) riskini azaltmaktır. Açık cerrahiye (endarterektomi) alternatif olarak tercih edilebilir. Ancak şah damarının beyinle doğrudan ilişkisi nedeniyle, bu işlemin bazı önemli riskleri bulunmaktadır. Riskler doğru hasta seçimi, deneyimli ekip ve uygun takip ile büyük ölçüde azaltılabilir.
Stent takılması şu durumlarda önerilebilir:
Dikkat edilmesi gereken uyarı işaretleri:
Evet, nadir de olsa hayati risk taşır. Ancak uygun hastada faydası riskinden fazladır.
Felç riski tamamen ortadan kalkar mı?
Hayır. Risk ciddi şekilde azalır ancak tamamen sıfırlanmaz.
Stent takıldıktan sonra ömür boyu ilaç kullanılır mı?
Genellikle uzun süreli kan sulandırıcı ve koruyucu ilaçlar kullanılır.
İşlem sırasında hasta uyutulur mu?
Çoğunlukla hayır. Lokal anestezi altında, hasta uyanıkken yapılır.
Şah damara stent ömür boyu kalır mı?
Evet. Kalıcıdır ve çıkarılmaz.
İşlemden sonra ne kadar sürede normal hayata dönülür?
Çoğu hasta birkaç gün içinde günlük yaşamına dönebilir.
Şah Damara Stent Takılması Nedir, Neden Yapılır?
Şah damarı darlığı genellikle damar sertliği (ateroskleroz) sonucu oluşur. Darlık ilerledikçe beyne giden kan azalır ve pıhtı kopmasıyla felç riski artar.Stent takılması şu durumlarda önerilebilir:
- %70 ve üzeri belirgin darlıklar
- Daha önce geçici iskemik atak (mini inme) geçiren hastalar
- Açık ameliyat için yüksek riskli hastalar
- İki taraflı karotis darlığı olanlar
Şah Damara Stent Takılması Riskli midir?
Şah damara stent takılması, deneyimli merkezlerde yapıldığında kabul edilebilir risk düzeyine sahiptir. Ancak beyin damarlarına yakınlığı nedeniyle, kalp veya bacak stentlerine göre daha dikkat gerektiren bir işlemdir. Risk; hastanın yaşı, eşlik eden hastalıkları ve darlığın yapısına göre değişir.Şah Damara Stent Takılmasının Olası Riskleri
Aşağıda en sık konuşulan ve klinik açıdan önemli riskler yer almaktadır:- Felç (İnme): En önemli risktir. İşlem sırasında plak parçalarının kopması veya pıhtı oluşumu beyin damarlarını tıkayabilir.
- Geçici nörolojik belirtiler: Konuşma bozukluğu, kol-bacak güçsüzlüğü, uyuşma gibi belirtiler görülebilir; çoğu geçicidir.
- Kanama: Damar giriş yerinde (kasık/kol) kanama veya morarma olabilir.
- Stent tıkanması (tromboz): Stent içinde pıhtı oluşabilir; ilaçların aksatılması riski artırır.
- Damar yırtılması: Çok nadirdir ancak ciddi bir komplikasyondur.
- Beyin ödemi: Kan akışının ani artmasına bağlı geçici ödem gelişebilir.
- Alerjik reaksiyonlar: Kontrast maddeye bağlı nadir reaksiyonlar görülebilir.
Hangi Hastalarda Risk Daha Yüksektir?
Bazı hasta gruplarında komplikasyon ihtimali görece artar:- İleri yaş
- Daha önce felç geçirmiş olanlar
- Kontrolsüz hipertansiyon ve diyabet
- Yaygın damar sertliği
- Çok ileri derecede ve uzun segment darlıklar
Şah Damara Stent Takılması Sırasında Risk Nasıl Azaltılır?
Güncel uygulamalarda riskleri düşürmek için çeşitli önlemler alınır:- Emboli koruyucu filtre sistemleri kullanılması
- İşlem öncesi ayrıntılı görüntüleme (anjiyo, BT/MR)
- Kan sulandırıcı ilaçların uygun dozda başlanması
- Deneyimli girişimsel ekip ve merkez seçimi
Şah Damara Stent Takılması Sonrası Riskler Devam Eder mi?
Evet, özellikle ilk haftalar kritik dönemdir. Bu süreçte ilaç uyumu ve takip çok önemlidir.Dikkat edilmesi gereken uyarı işaretleri:
- Ani konuşma bozukluğu
- Yüzde kayma
- Kol veya bacakta güçsüzlük
- Şiddetli baş dönmesi
Şah Damara Stent mi, Açık Ameliyat mı Daha Güvenli?
Bu sorunun yanıtı hastaya özeldir. Bazı hastalarda açık ameliyat daha uygunken, bazı hastalarda stent daha güvenlidir. Karar; nöroloji, kalp-damar cerrahisi ve girişimsel ekip tarafından birlikte verilmelidir.Şah Damara Stent Takılması Riskleri – Genel Bilgiler
| Risk Başlığı | Görülme Sıklığı | Ciddiyet |
|---|---|---|
| Felç | Düşük–orta | Yüksek |
| Geçici nörolojik bulgular | Orta | Orta |
| Kanama | Düşük | Düşük |
| Stent trombozu | Düşük | Orta |
| Damar yırtılması | Çok nadir | Yüksek |
| Alerjik reaksiyon | Çok nadir | Düşük |
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Şah damara stent takılması hayati risk taşır mı?Evet, nadir de olsa hayati risk taşır. Ancak uygun hastada faydası riskinden fazladır.
Felç riski tamamen ortadan kalkar mı?
Hayır. Risk ciddi şekilde azalır ancak tamamen sıfırlanmaz.
Stent takıldıktan sonra ömür boyu ilaç kullanılır mı?
Genellikle uzun süreli kan sulandırıcı ve koruyucu ilaçlar kullanılır.
İşlem sırasında hasta uyutulur mu?
Çoğunlukla hayır. Lokal anestezi altında, hasta uyanıkken yapılır.
Şah damara stent ömür boyu kalır mı?
Evet. Kalıcıdır ve çıkarılmaz.
İşlemden sonra ne kadar sürede normal hayata dönülür?
Çoğu hasta birkaç gün içinde günlük yaşamına dönebilir.