Refraksiyon Bozukluğu: Türleri ve Belirtileri

Refraksiyon bozukluğu, gözün ışığı retina üzerine doğru şekilde odaklayamaması nedeniyle ortaya çıkan görme kusurlarının genel adıdır. Bu durum net görmeyi zorlaştırır ve hem çocuklarda hem yetişkinlerde yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Miyopi, hipermetropi, astigmat ve presbiyopi refraksiyon bozukluklarının en yaygın türleridir. Doğru tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle bu bozukluklar kolaylıkla kontrol altına alınabilir.

Refraksiyon Bozukluğunu Anlamak​

Refraksiyon, gözün ışığı kırma yeteneğini ifade eder. Normal bir gözde ışık retina üzerine net şekilde odaklanır. Ancak gözün yapısal özellikleri değiştiğinde ışık ya retinanın önüne ya arkasına ya da dağınık bir şekilde düşer ve bulanık görme ortaya çıkar.
Bu durum şu nedenlerle gelişebilir:

• Göz küresinin olması gerekenden uzun veya kısa olması
• Korneanın eğrilik yapısının bozulması
• Lensin elastikiyet kaybı
• Genetik faktörler
• Yaşa bağlı değişiklikler

---

En Yaygın Refraksiyon Bozukluğu Türleri​

Refraksiyon bozuklukları birkaç ana başlık altında incelenir. Her birinin belirtileri ve tedavisi farklıdır.

---

1. Miyopi (Uzak Görme Bozukluğu)​

Miyopide göz çok uzun veya kornea çok kavisli olduğundan ışık retinanın önüne düşer.
Belirtiler:

• Uzak nesneleri bulanık görme
• Televizyon veya yol tabelalarını seçmede zorlanma
• Göz kısarak bakma
• Göz yorgunluğu

Kimlerde daha sık?

• Genetik yatkınlığı olanlarda
• Ekran kullanımının fazla olduğu kişilerde
• Çocuk ve gençlerde hızlı ilerleyebilir

---

2. Hipermetropi (Yakın Görme Bozukluğu)​

Hipermetropide göz küresi kısa olduğundan ışık retinanın arkasına düşer.
Belirtiler:

• Yakın nesneleri bulanık görme
• Okuma sırasında zorlanma
• Göz ağrısı ve baş ağrısı
• Odaklanma zorluğu

Hipermetropi çocukluk döneminde fark edilmeyebilir; dikkat ve öğrenme sorunlarına yol açabilir.

---

3. Astigmat (Eğrilik Bozukluğu)​

Astigmatta kornea veya lens düzensiz eğriliktedir; ışık bir noktaya değil, farklı açılara dağılır.
Belirtiler:

• Hem yakın hem uzak mesafede bulanık görme
• Çift görme
• Gözde yanma ve batma
• Baş ağrısı
• Gece görüşünde zorluk

Astigmat tek başına veya miyopi/hipermetropi ile birlikte görülebilir.

---

4. Presbiyopi (Yaşa Bağlı Yakın Görme Bozukluğu)​

40 yaşından sonra lens elastikiyetini kaybetmeye başlar ve odaklama gücü azalır.
Belirtiler:

• Kitap, telefon gibi nesneleri uzak tutarak okuma
• Yakın işler yaparken çabuk yorulma
• Gözlerde batma, yanma

Presbiyopi yaşlanmanın doğal bir sonucudur ve kaçınılmazdır.

---

Refraksiyon Bozukluğu Belirtileri​

Refraksiyon bozukluğuna işaret eden yaygın belirtiler şunlardır:

• Uzak veya yakın görmede bulanıklık
• Baş ağrısı
• Göz yorgunluğu
• Göz kısma ihtiyacı
• Okuma sırasında zorlanma
• Gece görüşünün zayıflaması
• Odaklanmada sık sorun yaşama

Bu belirtiler özellikle bilgisayar ve telefon kullanımının arttığı dönemlerde daha belirgin hale gelebilir.

---

Refraksiyon Bozukluğu Özeti (Tablo)​

---

Refraksiyon Bozukluğunun Nedenleri​

Bu bozuklukların ortaya çıkmasını etkileyen farklı faktörler vardır:

• Genetik yatkınlık
• Uzun süre yakın mesafe çalışma
• Ekran maruziyeti
• Yetersiz aydınlatma koşulları
• Yaşlanma
• Göz travmaları
• Korneanın yapısal bozuklukları

Özellikle çocukluk döneminde hızlı ilerleyebilen miyopi mutlaka takip edilmelidir.

---

Tanı Süreci Nasıl İşler?​

Refraksiyon bozukluğu tanısında göz muayenesi yapılır.
Tanıda kullanılan yöntemler:

• Görme keskinliği testi
• Otorefraktometre ölçümü
• Retinoskopi
• Göz dibi muayenesi
• Gözlük numarası belirleme

Doğru numaraya sahip gözlük kullanmak görme kalitesini büyük ölçüde artırır.

---

Tedavi Yöntemleri ve Çözüm Seçenekleri​

Refraksiyon bozuklukları tedavi edilebilir ve çoğu durumda görme tamamen düzeltilebilir.

1. Gözlük Kullanımı​

En pratik ve yaygın çözümdür.

• Miyopi, hipermetropi ve astigmat için özel camlar kullanılır.
• Presbiyopi için multifokal veya okuma gözlükleri tercih edilir.

2. Kontakt Lens​

Estetik veya konfor amacıyla kullanılabilir.

• Günlük, aylık ve torik (astigmat için) lens çeşitleri vardır.

3. Lazer Ameliyatları (LASIK, LASEK, PRK)​

Lazer tedavileri kalıcı çözüm sağlar.

• Korneanın şekli düzeltilir.
• Uygun adaylar için yüksek başarı oranına sahiptir.

4. Göz İçi Lens Uygulamaları​

Lens değişimi veya ek lens yerleştirilir.

• Özellikle ileri yaşlarda presbiyopi için kullanılır.

5. Miyopi Kontrol Yöntemleri (Çocuklar İçin)​

• Düşük doz atropin damla
• Ortho-K lensler
• Ekran süresinin sınırlandırılması

---

Refraksiyon Bozukluğu Olanlara Öneriler​

• Düzenli göz muayenesi yaptırın (yılda 1 kez).
• Gözlük numaranızı kendi kendinize değiştirmeye çalışmayın.
• Uzun süre ekran karşısında kalacaksanız 20-20-20 kuralını uygulayın:
  Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca, 20 metre uzağa bakın.
• Gözlerinizi ovalamayın.
• Yeterli aydınlatma kullanın.
• Göz kuruluğuna karşı ekran kullanımını azaltın.

---

S.S.S – Sık Sorulan Sorular​

1. Refraksiyon bozukluğu tamamen düzelir mi?​

Gözlük, lens veya lazer ameliyatıyla büyük oranda düzeltilebilir.

2. Miyopi ilerler mi?​

Evet, özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde ilerleme gösterebilir.

3. Astigmat kalıcı bir hastalık mıdır?​

Çoğu kez kalıcıdır ancak gözlük, lens veya lazerle düzeltilebilir.

4. Presbiyopi neden olur?​

Yaşla birlikte lensin esnekliğini kaybetmesi sonucu oluşur.

5. Lazer ameliyatı herkese uygulanabilir mi?​

Hayır. Kornea yapısı ve göz numarası uygun olmalıdır; uzman değerlendirmesi gereklidir.