Psikolojik Kalp Ritim Bozukluğu

Psikolojik kalp ritim bozukluğu, kişinin stres, kaygı, panik atak, yoğun düşünce yükü veya duygusal gerilim sonucunda kalp atış hızında düzensizlik, çarpıntı hissi, ani hızlanma veya yavaşlama algılaması durumudur. Tıbbi olarak “aritmi” her zaman kalpte fiziksel bir sorun olduğu anlamına gelmez; birçok kişi psikolojik kökenli çarpıntı, atlama hissi ve ritim bozukluğu yaşayabilir. Bu durum özellikle kaygı bozukluğu, panik atak, obsesif düşünceler, stresli yaşam tarzı ve depresyon dönemlerinde sıkça görülür.

---

Psikolojik Kalp Ritim Bozukluğu Nedir?​

Psikolojik kökenli ritim bozukluğu, kalpteki elektriksel sistem tamamen sağlam olmasına rağmen kişinin:

• Kalp atışını normalden fazla hissetmesi
• Çarpıntı duyması
• Atımda “duraklama” ya da “tekleme” hissetmesi
• Kalbin hızlı veya düzensiz attığına inanması

durumlarını ifade eder.
Gerçekte kalp sağlıklı çalışsa bile beyin, stres hormonları nedeniyle kalp atışını olduğundan daha güçlü algılatır. Bu durum tıbbi bir risk oluşturmaz ancak kişiyi yoğun kaygıya sürükleyebilir.

---

Psikolojik Kaynaklı Ritim Bozukluğunun Belirtileri​

Belirtiler genellikle stres veya kaygı anlarında artar.

En yaygın belirtiler:​

• Ani başlayan çarpıntı hissi
• Kalbin göğüsten çıkacak gibi atması
• Bir atımın fazla güçlü hissedilmesi
• Atımda “tekleme”, “boşluk” hissi
• Nefes darlığı veya hızlı nefes alma
• Göğüste sıkışma veya sıcaklık
• Tansiyon dalgalanması hissi
• Baş dönmesi, titreme veya üşüme

Tıbbi aritmi ile karışabilir fakat çoğunlukla stres kaynaklı olur.

---

Psikolojik Ritim Bozukluğunun Nedenleri​

Bu durum birden fazla psikolojik ve fizyolojik faktörün birleşmesiyle oluşur.

---

1. Kaygı Bozukluğu​

Kaygı hormonları (özellikle adrenalin) kalp hızını artırır.
Bu nedenle kaygısı yüksek kişiler en ufak atımı bile abartılı şekilde hisseder.

---

2. Panik Atak​

Panik atağın en belirgin belirtilerinden biri hızlı ve düzensiz kalp atışıdır.
Atak anında kişi:

• Öleceğini düşünür
• Kalp krizi geçirdiğine inanır
• Nefes alamadığını hisseder

Ancak çoğu zaman kalp normaldir.

---

3. Stres ve Gerginlik​

Uzun süreli stres, sempatik sinir sistemini aşırı çalıştırır ve kalbi hızlandırır.
Bu durum geceleri bile çarpıntı hissine neden olabilir.

---

4. Hiperfokus: Kalp Atışına Aşırı Dikkat​

Kaygılı bireyler kalp atışlarını sürekli kontrol eder.
Bu “dinleme” davranışı normal atımları bile anormalmiş gibi hissettirir.

---

5. Hiperventilasyon (Hızlı nefes alma)​

Kaygı sırasında hızlı nefes almak kandaki karbondioksiti düşürür ve kalp ritmini bozar.

Sonuç:​

• Çarpıntı
• Göğüs sıkışması
• Sersemlik
• Parmak uçlarında karıncalanma

ortaya çıkabilir.

---

6. Psikosomatik Etkiler​

Vücut, duygusal gerginliği fiziksel belirtilere dönüştürür.
Kalp ritmi bu psikosomatik belirtilerin başında gelir.

---

7. Kafein ve Uyarıcı Maddeler​

Kahve, enerji içecekleri, nikotin ve bazı ilaçlar psikolojik çarpıntıyı tetikleyebilir.

---

Psikolojik Kalp Ritim Bozukluğu Tehlikeli midir?​

Genellikle hayati bir risk taşımaz.
EKO, EKG, kan tahlili ve Holter sonuçları normal çıkıyorsa çarpıntının psikolojik olduğu kabul edilir.
Ancak şu durumlarda doktora gitmek gerekir:

• Çarpıntı 20 dakikadan uzun sürüyorsa
• Bayılma veya göz kararması varsa
• Ailede ciddi kalp hastalığı öyküsü bulunuyorsa

Bunların dışında çoğu vaka psikolojiktir ve tedaviyle düzelir.

---

Psikolojik Ritim Bozukluğu Nasıl Ayırt Edilir?​

Aşağıdaki ipuçları psikolojik ritim bozukluğunu anlamaya yardımcı olur:

• Genellikle stres anında başlar, sakinleşince geçer
• Efor sırasında değil dinlenirken daha çok hissedilir
• Atımlar düzensizmiş gibi hissettirse bile EKG normaldir
• Nefes kontrolü yapınca birkaç dakika içinde azalır
• Dikkat başka yöne çevrilince çarpıntı kaybolur

Bu özellikler, psikolojik çarpıntıyı gerçek aritmiden ayırır.

---

Psikolojik Kaynaklı Ritim Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?​

Tedavi hem psikolojik hem de fizyolojik bileşenleri hedef alır.

---

1. Nefes Egzersizleri​

Doğru nefes ritmi kalp ritmini anında düzenler.

En etkili teknik:​

4-2-6 nefes yöntemi:

• 4 saniye nefes al
• 2 saniye tut
• 6 saniye nefes ver

Bu teknik 2–3 dakika içinde çarpıntıyı azaltır.

---

2. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)​

BDT, çarpıntı korkusunu ve kalp odaklı düşünce döngülerini kırmada çok etkilidir.

Terapi şu alanlarda işe yarar:​

• “Kalp krizi geçiriyorum” düşüncesini düzeltir
• Kaygı döngüsünü kırar
• Panik atağı yönetmeyi öğretir
• Aşırı bedensel odaklanmayı azaltır

---

3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri​

• Günde 2–3 litre su
• Düzenli uyku
• Aşırı kafeinden kaçınma
• Düzenli tempolu yürüyüş
• Şeker ve işlenmiş gıdayı azaltma

Bunlar kalp atımını stabilize eder.

---

4. Stres Yönetimi Teknikleri​

• Meditasyon
• Yoga
• Kas gevşetme egzersizleri
• Günlük tutma
• Dijital detoks

Sempatik sinir sistemini sakinleştirir.

---

5. Psikiyatrist Kontrolünde İlaç Tedavisi​

Orta ve şiddetli vakalarda:

• Kaygı ilaçları
• SSRI grubu antidepresanlar
• Hafif beta blokerler

kullanılabilir.
İlaç tedavisi çarpıntıyı ve kaygıyı birlikte azaltır.

---

Genel Bilgiler Tablosu​

---

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

Psikolojik çarpıntı gerçek çarpıntı gibi hissedilir mi?​

Evet. Kişi kalp tamamen sağlıklı olsa bile çarpıntıyı çok şiddetli hissedebilir.

Bu durum kalp krizine yol açar mı?​

Hayır. Psikolojik çarpıntı kalp krizine neden olmaz.

Psikolojik ritim bozukluğu ne kadar sürer?​

Stres düzeyi düştüğünde dakikalar içinde geçebilir. Kronik kaygı varsa aylarca sürebilir.

Kafein psikolojik çarpıntıyı artırır mı?​

Evet, özellikle kahve ve enerji içecekleri tetikleyicidir.

Psikolojik çarpıntı tamamen geçer mi?​

Doğru tedavi, nefes teknikleri ve kaygı yönetimi ile büyük ölçüde düzelir.