NG Takılması Nedir, Hangi Amaçlarla Yapılır?

NG takılması (nazogastrik sonda), burun yoluyla mideye uzanan ince ve esnek bir tüpün yerleştirilmesi işlemidir. Bu yöntem; beslenme, mide içeriğinin boşaltılması, ilaç uygulaması ve mide basıncının azaltılması gibi amaçlarla sıkça kullanılır. Yoğun bakım, acil servis ve servis yatışlarında yaygın olan NG sonda uygulaması, doğru teknik ve uygun bakım ile güvenli ve etkili bir girişimdir. İşlemin başarısı kadar, sonrasındaki takip ve bakım da hasta konforu ve komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.

NG Takılması Nedir, Hangi Amaçlarla Yapılır?​

Nazogastrik sonda, burundan girilerek yemek borusu üzerinden mideye ilerletilir. Kısa süreli kullanım için tasarlanmıştır ve pek çok klinik durumda tercih edilir.
Başlıca kullanım amaçları:

• Ağızdan beslenemeyen hastaların beslenmesi
• Mide içeriğinin boşaltılması (kusma, tıkanıklık)
• Zehirlenmelerde mide lavajı
• Mide basıncını azaltma (ileus, obstrüksiyon)
• İlaç ve sıvı verilmesi

NG Takılması Kimlere Uygulanır?​

NG sonda, geçici süreyle oral alımı mümkün olmayan veya mide boşaltımına ihtiyaç duyan hastalarda kullanılır.
Sık uygulandığı durumlar:

• Yutma güçlüğü (disfaji)
• Bilinç kaybı
• İnme ve nörolojik hastalıklar
• Ameliyat sonrası beslenme ihtiyacı
• Şiddetli bulantı-kusma

NG Takılması Nasıl Yapılır?​

İşlem genellikle yatak başında, anestezi gerektirmeden yapılır. Hasta mümkünse yarı oturur pozisyona alınır.
Genel adımlar:

• Burun yolu değerlendirilir ve uygun taraf seçilir
• Sonda kayganlaştırılır
• Burundan ilerletilerek yutkunma ile mideye gönderilir
• Doğru yerleşim kontrol edilir (aspirasyon/pH/akciğer grafisi)
• Sonda sabitlenir

İşlem 2–5 dakika içinde tamamlanır.

NG Takılması Acıtır mı?​

NG takılması sırasında rahatsızlık, öğürme ve yanma hissi olabilir; ancak şiddetli ağrı beklenmez. Bu hisler kısa sürelidir ve sonda yerleştikten sonra azalır. Gerekirse lokal anestezik spreyler kullanılabilir.

NG Takılması Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?​

Sonda takıldıktan sonra bakım ve doğru kullanım komplikasyon riskini azaltır.
Dikkat edilmesi gerekenler:

• Sondanın yerinden çıkmadığından emin olunmalı
• Beslenme/ilaç öncesi yerleşim kontrolü yapılmalı
• Burun ve ağız bakımı düzenli yapılmalı
• Tıkanmayı önlemek için sonda düzenli yıkanmalı
• Öksürük, nefes darlığı, morarma olursa bildirilmelidir

NG Takılmasının Olası Riskleri Nelerdir?​

NG sonda genel olarak güvenlidir; ancak nadir de olsa bazı riskler görülebilir.
Olası riskler:

• Burun ve boğaz tahrişi
• Öğürme ve kusma
• Sondanın yer değiştirmesi
• Aspirasyon (mide içeriğinin akciğere kaçması)
• Uzun süreli kullanımda enfeksiyon riski

Doğru teknik ve düzenli kontrolle bu riskler büyük ölçüde önlenir.

NG Takılması Ne Kadar Süre Kalır?​

NG sonda kısa süreli kullanım içindir. Genellikle birkaç gün ile 2–3 hafta arasında kullanılır. Daha uzun süreli beslenme ihtiyacında PEG gibi alternatif yöntemler değerlendirilir.

NG Takılması ile Beslenme Nasıl Olur?​

NG sonda ile sıvı veya özel enteral besinler verilebilir. Beslenme sırasında hasta yarı oturur pozisyonda olmalı ve işlem sonrası bir süre bu pozisyon korunmalıdır. Bu, aspirasyon riskini azaltır.

NG Takılması Sonrası Günlük Yaşam​

Hasta, sonda takılıyken sınırlı hareket edebilir. Ani baş-boyun hareketlerinden kaçınılmalı, sonda çekilmemelidir. Konuşma genellikle etkilenmez; ancak yutkunma hissi değişebilir.

NG Takılması ile İlgili Genel Bilgiler​

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

NG takılması tehlikeli mi?
Hayır. Doğru yerleştirme ve bakım ile güvenlidir.
NG sonda ile normal yemek yenir mi?
Hayır. Beslenme sıvı/enteral ürünlerle yapılır.
NG sonda takılıyken konuşabilir miyim?
Evet. Konuşma genellikle etkilenmez.
NG sonda çıkarsa ne yapılmalı?
Tekrar yerleştirme için sağlık personeline başvurulmalıdır.
NG sonda ağrı yapar mı?
İlk yerleştirmede rahatsızlık olabilir, sonrasında azalır.
Uzun süre NG sonda kullanılır mı?
Uzun süre önerilmez; gerekirse alternatif yöntemler değerlendirilir.