Marş Dinamosu (Marş Motoru) Nedir?
Marş dinamosu; aküden aldığı elektrik akımını motorun çalışması için ilk hareket enerjisine dönüştüren bir motor başlatma sistemidir. İçerisinde kömür (fırça), bendiks dişlisi, röle ve sargı gibi parçalar bulunur.
Marş Dinamosu Arızası Belirtileri
Marş motoru arızalandığında araç aşağıdaki belirtileri gösterir:- Kontağı çevirdiğinizde tık tık ses gelir ama araç çalışmaz
- Marşa basıldığında hiç tepki vermez
- Araç geç çalışır veya çalışmak için birkaç deneme ister
- Marş sırasında cırrr, gırgır, sürtünme sesi duyulur
- Motor çalışsa bile marş motoru dişliye takılı kalır (zırıltı sesi)
- Gösterge ışıkları yanar ancak motor dönmez
- Marş esnasında yanık kablo kokusu gelir
- Akü dolu olmasına rağmen araç çalışmaz
Marş Dinamosu Arıza Nedenleri
| Arıza Nedeni | Açıklama |
|---|---|
| Kömür (fırça) aşınması | Marş motoru içindeki kömürler bittiyse dönüş gücü düşer |
| Bendiks dişlisi arızası | Motor çalışsa bile marş sesi devam eder veya marş alamaz |
| Marş rölesi arızası | Marş motoruna elektrik gitmez |
| Akü zayıf veya kutup başları oksitli | Marş dinamosu yeterli enerji alamaz |
| Kablo gevşekliği veya oksitlenme | Elektrik akışı kesilir |
| İç sargı (rotor-stator) yanması | Marş motoru hiç dönmez |
| Motor yağ kaçakları | Marş sistemine yağ sızarak performansı düşürür |
Marş Dinamosu Arızası Belirti-Sebep Tablosu
| Belirti | Muhtemel Sebep | Etkilediği Sistem |
|---|---|---|
| Tık tık sesi geliyor ama araç çalışmıyor | Röle veya akü sorunu | Elektrik sistemi |
| Cırrr veya gırgır sesi | Bendiks dişlisi bozulmuş | Mekanik sistem |
| Hiç ses yok, tepki yok | Kablo, röle veya sargı arızalı | Marş sistemi |
| Araç geç çalışıyor | Kömür aşınmış | Marş motoru performansı |
| Yanık kokusu | Sargı veya kablo yanması | Elektrik sistemi |
Marş Dinamosu Nasıl Test Edilir?
Akü Voltajı Ölçümü- Sağlam akü marş esnasında 11V üzeri olmalıdır.
- 10.5V altındaysa marş yapamaz.
Röle (Starter Relay) Kontrolü- Röle tık sesi çıkarıyor ancak marş dönmüyorsa iç motor arızalı olabilir.
Multimetre ile Direnç Ölçümü- Marş motoru sargısında 0.1 – 0.5 ohm direnç olmalıdır.
Kömür (Fırça) Kontrolü- Aşınmışsa marş yavaşlar veya hiç dönmez.
Bendiks Dişli Testi- Marş sonrası bile dişli takılıysa bendiks arızalıdır.
🛠 Marş Dinamosu Arızası Nasıl Giderilir?
| Çözüm Yöntemi | Açıklama |
|---|---|
| Kömür değişimi | En sık yapılan ve ekonomik çözüm |
| Bendiks tamiri / değişimi | Marş sonrası zırıltı sesi varsa gerekli |
| Röle yenileme | Elektrik gitmeme sorunu çözülür |
| Kablo ve kutup başı temizliği | Oksitlenme performansı düşürür |
| Komple marş motoru değişimi | Aşırı yanma/hasar varsa tek çözüm |
Marş Motoru Tamiri mi, Değişimi mi?
| Durum | Önerilen İşlem |
|---|---|
| Kömür bitmiş | Tamir (kömür değişimi) |
| Bendiks arızası | Tamir edilebilir |
| Sargı yanmış | Değişim önerilir |
| Röle/kablo arızası | Tamir yeterlidir |
| Çok eski ve sık arızalı | Komple değişim mantıklı |
Marş Dinamosu Arızası İhmal Edilirse Ne Olur?
- Araç tamamen çalışmayabilir
- Akü aşırı zorlanıp ömrü kısalır
- Kablolar yanabilir, yangın riski oluşabilir
- Motor dişli grubu zarar görebilir (volan dişlisi)
- Yolda kalma riski yüksektir
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Akü sağlam ama araç çalışmıyorsa sorun marş dinamosu olabilir mi?Evet. Ses gelmiyorsa veya tık sesi dışında tepki yoksa marş motoru arızalı olabilir.
Marş motoru arızası araç sıcakken mi daha çok olur?Evet. Isınan marş motoru sargı problemi yaşıyorsa sıcak motorda çalışmayabilir.
Marşa basınca gır gır sesi geliyorsa sorun nedir?Bendiks (marş dişlisi) arızalıdır. Dişliler birbirini tutmuyordur.
Marş motoru tamir edilir mi?Kömür, röle, bendiks ve kablo sorunlarında tamir edilebilir. Ancak sargı yanmışsa genellikle değişim önerilir.
Marş motoru arızası muayeneden geçmeye engel mi?Doğrudan engel değildir, ancak araç çalışmadığı için muayeneye götürülemez.
