Dolaşım Bozukluğu

Dolaşım bozukluğu, kanın atardamarlar, toplardamarlar ve kılcal damarlar aracılığıyla vücudun tüm bölgelerine yeterli hızda ve miktarda taşınamaması durumudur. Kan akışındaki bu yetersizlik; bacaklarda soğuma, uyuşma, yorgunluk, karıncalanma, ciltte renk değişikliği, baş dönmesi ve organlara oksijen taşınmasında gecikme gibi belirtilerle kendini gösterir. Dolaşım bozukluğu, damar hastalıkları, kalp sorunları, hareketsizlik, diyabet, sigara kullanımı, tansiyon problemleri ve stres gibi birçok nedenle ortaya çıkabilir. Erken tanı, ileride oluşabilecek ciddi komplikasyonların önüne geçer.

---

Dolaşım Bozukluğu Nedir?​

Dolaşım bozukluğu, kanın vücutta sağlıklı bir şekilde dolaşmasını engelleyen bir durumdur. Dolaşım sistemi, kalp ve damar ağından oluşur ve bu sistemde yaşanan herhangi bir aksama, dokuların yeterli oksijen alamamasına neden olur.
Dolaşım bozukluğu genellikle:

• Ellerde ve ayaklarda soğukluk
• Bacaklarda güçsüzlük
• Deride morarma veya solgunluk
• Nabız zayıflığı

gibi belirtilerle fark edilir.

---

Dolaşım Bozukluğunun Belirtileri​

Belirtiler bozukluğun hangi damar ve bölgeyi etkilediğine göre değişir.

Yaygın belirtiler:​

• Ayak ve bacaklarda soğuma
• Uyuşma ve karıncalanma
• Ayakta uzun süre kalınca ağrı
• Kramp ve kasılma
• Deride solukluk veya morarma
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Baş dönmesi veya halsizlik
• Parmak uçlarında üşüme

Bu belirtiler özellikle yürüyüş sonrası artıyorsa altta yatan damar tıkanıklığı düşünülmelidir.

---

Dolaşım Bozukluğu Neden Olur?​

Dolaşım bozukluğunun altında birçok neden yatabilir. Aşağıdaki faktörler en sık görülen sebeplerdir:

---

1. Atardamar (Arter) Tıkanıklığı​

Damar iç yüzeyindeki plak birikimi kan akışını azaltır.

Risk faktörleri:​

• Kolesterol yüksekliği
• Sigara kullanımı
• Yüksek tansiyon
• Obezite
• Diyabet

Bu durum özellikle bacak damarlarında tıkanıklığa yol açar (Periferik Arter Hastalığı).

---

2. Toplardamar Yetmezliği (Venöz Yetmezlik)​

Kan bacaklardan kalbe yeterince geri dönemez.

Belirtiler:​

• Bacaklarda şişme
• Varis
• Ağrı ve ağırlık hissi
• Mor damar görüntüleri

Ayakta uzun süre kalan kişilerde daha sık görülür.

---

3. Hareketsizlik ve Uzun Süre Oturma​

Uzun süre aynı pozisyonda kalmak kan dolaşımını yavaşlatır.

Oluşturduğu sorunlar:​

• Bacaklarda uyuşma
• Pıhtı oluşma riski
• Karıncalanma
• Ayaklarda soğukluk

Ofis çalışanlarında yaygındır.

---

4. Kalp Yetmezliği​

Kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması, dolaşımı doğrudan bozar.
Belirtileri arasında:

• Nefes darlığı
• Ayak bileklerinde şişme
• Yorgunluk

bulunur.

---

5. Diyabet (Şeker Hastalığı)​

Kan şekerinin yüksek olması damar yapısını bozar, tıkanıklığa yol açar ve dolaşım yavaşlar.

---

6. Düşük veya Yüksek Tansiyon​

Tansiyon dengesizliği kan akışını etkileyerek dolaşım bozukluğu oluşturabilir.

---

7. Donma ve Soğuk Maruziyeti​

Soğuk hava damarların aşırı daralmasına neden olur.

---

8. Vitamin ve Mineral Eksiklikleri​

Özellikle:

• B12 eksikliği
• Demir eksikliği
• D vitamini düşüklüğü

sinir ve damar sağlığını etkileyerek dolaşımı bozar.

---

9. Sigara Kullanımı​

Sigara damarları daraltır ve tıkanıklık riskini ciddi şekilde artırır.

---

10. Stres ve Anksiyete​

Stres hormonları damarlarda daralmaya neden olarak geçici dolaşım bozukluğu yaratabilir.

---

Dolaşım Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?​

Doktor tarafından yapılan fizik muayene ve çeşitli testlerle tanı konur.

Tanıda kullanılan yöntemler:​

• Damar ultrasonu (Doppler)
• Nabız ölçümü
• Kan tahlilleri (şeker, kolesterol)
• EKG
• Tansiyon ölçümü
• Gerekirse anjiyo

Bu testler tıkanıklık veya yetmezliğin derecesini belirler.

---

Dolaşım Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?​

Tedavi, bozukluğun nedenine göre planlanır.

---

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri​

En etkili düzenlemeler:​

• Düzenli yürüyüş (günde 30 dakika)
• Sigaranın bırakılması
• Kilo kontrolü
• Ayakları uzun süre sarkıtacak pozisyonlardan kaçınma
• Aşırı tuz tüketimini azaltma

Bu adımlar tek başına dolaşımı büyük ölçüde iyileştirir.

---

2. Düzenli Egzersiz​

Kasların aktif çalışması damar açılmasını sağlar.

Önerilen egzersizler:​

• Tempolu yürüyüş
• Bisiklet
• Yüzme
• Bacak güçlendirme hareketleri

---

3. İlaç Tedavisi​

Nedene göre:

• Kan sulandırıcı ilaçlar
• Damar genişletici ilaçlar
• Kolesterol düzenleyici ilaçlar
• Varis için kremler veya ilaçlar

doktor tarafından verilebilir.

---

4. Kompresyon Çorapları​

Venöz yetmezlik ve varislerde kanın yukarı doğru taşınmasına yardımcı olur.

---

5. Beslenme Düzenlemesi​

Damar sağlığını korumak için:

• Omega-3 kaynakları
• Antioksidan zengin sebzeler
• Şeker ve yağ tüketiminin azaltılması
• Yeterli su tüketimi

önerilir.

---

6. Cerrahi Yöntemler​

İleri damar tıkanıklığı durumlarında anjiyo, stent veya bypass operasyonu gerekebilir.

---

7. Vitamin Takviyeleri​

B12, demir ve D vitamini eksiklikleri dolaşımı doğrudan etkilediği için eksiklik varsa mutlaka tamamlanmalıdır.

---

Genel Bilgiler Tablosu​

---

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

Dolaşım bozukluğu tehlikeli midir?​

Tedavi edilmezse damar tıkanıklığına ve pıhtı oluşumuna yol açabilir.

Ayaklarda soğukluk dolaşım bozukluğu belirtisi midir?​

Evet. Özellikle tek taraflıysa damar tıkanıklığı açısından dikkat edilmelidir.

Evde ne iyi gelir?​

Yürüyüş, bacakları yukarı kaldırmak, sıcak-soğuk duş uygulamaları, bol su tüketimi.

Hangi doktora gidilir?​

Kalp damar cerrahisi, dahiliye veya nöroloji uzmanı değerlendirebilir.

Yalnızca stres dolaşım bozukluğu yapabilir mi?​

Evet, stres damarları daraltarak geçici dolaşım zayıflığına neden olabilir.