✔ Direnç Kayıt Nedir?
Direnç kayıt, bir direncin üzerindeki renk bantlarıyla temsil edilen:- Direnç değeri (ohm)
- Çarpan değeri
- Tolerans değeri
- Bazı dirençlerde sıcaklık katsayısı
Kısaca:
➡ “Direncin üzerindeki renklerin anlattığı teknik bilgilerin bütünüdür.”
Bu kayıt sistemi sayesinde küçük boyutlu dirençlerde bile değer kolayca anlaşılabilir.
Direnç Kayıt Nerede Kullanılır?
Direnç kayıt sistemi, neredeyse tüm elektronik devrelerde kullanılan dirençlerde bulunur.Kullanım alanları:
- Elektronik kartlar
- Güç kaynakları
- Sensör devreleri
- Mikrodenetleyici projeleri
- Led direnç hesaplamalarında
- Robotik ve Arduino devrelerinde
- Endüstriyel devre kartlarında
Direnç Renk Kodları ve Anlamları
Dirençlerin üzerinde genelde 4 bant, 5 bant veya 6 bant renk kodları bulunur.Her renk bir sayıya karşılık gelir:
| Renk | Sayı | Çarpan | Tolerans |
|---|---|---|---|
| Siyah | 0 | x1 | – |
| Kahverengi | 1 | x10 | ±1% |
| Kırmızı | 2 | x100 | ±2% |
| Turuncu | 3 | x1.000 | – |
| Sarı | 4 | x10.000 | – |
| Yeşil | 5 | x100.000 | ±0.5% |
| Mavi | 6 | x1.000.000 | ±0.25% |
| Mor | 7 | x10.000.000 | ±0.1% |
| Gri | 8 | – | ±0.05% |
| Beyaz | 9 | – | – |
| Altın | – | x0.1 | ±5% |
| Gümüş | – | x0.01 | ±10% |
4 Bant Direnç Kayıt Sistemi
En yaygın direnç türüdür.4 bant:
- 1. Bant → İlk sayı
- 2. Bant → İkinci sayı
- 3. Bant → Çarpan
- 4. Bant → Tolerans
Örnek:
Renkler:Kahverengi – Siyah – Kırmızı – Altın
- 1 (kahverengi)
- 0 (siyah)
- x100 (kırmızı)
- ±5% (altın)
5 Bant Direnç Kayıt Sistemi
Daha hassas toleranslı dirençlerde görülür.5 bant:
- İlk sayı
- İkinci sayı
- Üçüncü sayı
- Çarpan
- Tolerans
Direnç Kayıt Türleri Tablosu
| Tür | Bant Sayısı | Kullanım Alanı | Hassasiyet |
|---|---|---|---|
| 4 Bant | En yaygın | Genel devreler | Normal |
| 5 Bant | Hassas devreler | Endüstriyel | Yüksek |
| 6 Bant | Profesyonel | Sıcaklık katsayılı | Çok yüksek |
Direnç Kayıt Hesaplama Örneği (Adım Adım)
Örnek direnç renkleri:
Sarı – Mor – Kırmızı – Altın- Bant → Sarı = 4
- Bant → Mor = 7
- Bant → Çarpan: Kırmızı = x100
Tolerans → Altın = ±%5
47 × 100 = 4700 ohm = 4.7 kΩ
Direnç Kayıt Okurken Dikkat Edilecekler
- Tolerans bandı genelde altın veya gümüş renk olur
- Tolerans bandı direncin sağında olmalıdır
- Direnci ters çevirirseniz kod yanlış okunur
- Eski dirençlerde renkler solmuş olabilir
- Hassas projelerde 5 bantlı direnç tercih edilmelidir
⚙ Direnç Kayıt Ne İşe Yarar?
Direnç kayıt sisteminin amacı:- Değeri doğru belirlemek
- Devreyi korumak
- Fazla akımı sınırlamak
- LED ve sensörlerin yanmasını engellemek
- Sağlıklı elektronik tasarım yapmak
Direnç Kayıt Alternatif Gösterimleri
Direnç değeri sadece renk koduyla değil:- Üzerine sayı basılarak (SMD direnç)
- Şematik sembollerle
- Ohm birimiyle
- Ω, kΩ, MΩ gösterimleriyle
Örnek:
- 100R → 100 ohm
- 4K7 → 4.7 kΩ
- 2M2 → 2.2 MΩ
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
➤ Direnç kayıt nedir?Direncin üzerindeki renk bantlarının anlattığı değer, çarpan ve tolerans bilgilerinin tamamına direnç kayıt denir.
➤ Direnç değerini nasıl öğrenirim?
Üzerindeki renk bantlarını sırasıyla okuyarak ohm değerini hesaplayabilirsiniz.
➤ 4 bant ile 5 bant direnç farkı nedir?
4 bant normal dirençtir, 5 bant daha hassas toleranslı ve profesyonel devrelerde kullanılır.
➤ Altın renk ne anlama gelir?
Tolerans değeri ±%5’tir.
➤ Gümüş renk ne anlama gelir?
Tolerans değeri ±%10’dur.
➤ Direnç kayıt okumak zor mu?
Tabloyu ezberledikten sonra oldukça basittir.
➤ Direnç kayıt sistemi tüm dirençlerde aynı mı?
Evet, uluslararası standartlarla belirlenmiştir.
