Bacakta dolaşım bozukluğu belirtileri, damarların kanı yeterince taşıyamaması sonucu ortaya çıkan ağrı, uyuşma, karıncalanma, soğukluk, renk değişikliği, yorgunluk, varis görünümü ve yürüme sırasında çabuk yorulma gibi semptomlarla kendisini gösterir. Dolaşım bozukluğu hem venöz (toplardamar) hem de arteriyel (atar damar) kaynaklı olabilir.
Bu durum genellikle şu şekilde tanımlanır:
Sık görülen his değişiklikleri:
Gözlemlenebilecek değişiklikler:
Toplardamar sorunlarında ise bacak sıcak ve gergin olabilir.
Bu farklılık bir uzmana tanı koymada önemli ipucu sağlar.
Belirgin bulgular:
Dolaşım Bozukluğunun Temel Tanımı
Bacakta dolaşım bozukluğu, kanın alt ekstremitelere yeterli şekilde ulaşamaması veya bacaklardan kalbe sağlıklı biçimde geri dönememesi durumudur. Dolaşım sorunları iki ana başlıkta incelenir:- Arteriyel dolaşım bozukluğu: Kan bacaklara yeterince ulaşamaz.
- Venöz dolaşım bozukluğu: Kan bacaklardan kalbe geri dönmekte zorlanır.
En Sık Görülen Dolaşım Bozukluğu Belirtileri
Bacakta dolaşım bozukluğu yaşayan kişiler genellikle aşağıdaki belirtileri tarif eder:- Bacaklarda ağırlık hissi
- Uyuşma veya karıncalanma
- Gece krampları
- Ciltte morarma veya solukluk
- Ayakta uzun kalınca artan ağrı
- Soğuk ayaklar
- Yürüme sırasında çabuk yorulma
Bacak Ağrısı ve Yürüme Güçlüğü
Dolaşım bozukluğunun en belirgin belirtilerinden biri yürürken ortaya çıkan bacak ağrısıdır.Bu durum genellikle şu şekilde tanımlanır:
- “Bir süre yürüdükten sonra baldırım yanıyor.”
- “Dinlenince ağrı geçiyor ama tekrar hareket edince geri geliyor.”
Bacakta Uyuşma ve Karıncalanma Şikâyetleri
Dolaşım bozukluğunda sinirler yeterince beslenemez ve bu da uyuşmaya yol açar.Sık görülen his değişiklikleri:
- Ayak parmaklarında uyuşma
- Baldırda karıncalanma
- Bacakta “iğne batması” hissi
- Güçsüzlük ve dengesizlik
Ciltte Renk Değişiklikleri ve Şişlik
Bacaklarda kan akımının yavaşlaması ciltte belirgin renk değişikliklerine yol açabilir.Gözlemlenebilecek değişiklikler:
- Morarma veya koyulaşma
- Solgun görünüm
- Kılcal damar belirginliği
- Ayak bileğinde şişlik
- Varis damarlarının belirginleşmesi
Bacakların Soğuk veya Çok Sıcak Hissedilmesi
Atardamar tıkanıklığında ayaklar genellikle soğuk hissedilir.Toplardamar sorunlarında ise bacak sıcak ve gergin olabilir.
Bu farklılık bir uzmana tanı koymada önemli ipucu sağlar.
Gece Krampları ve Huzursuzluk Hissi
Dolaşım bozukluğu yaşayan kişilerde geceleri özellikle baldırda şiddetli kramplar görülebilir. Bu kramplar şu durumlarda artar:- Uzun süre ayakta kalma
- Aşırı yorgunluk
- Yetersiz sıvı tüketimi
- Magnezyum eksikliği
Deri ve Tırnak Değişimlerine Dair Belirtiler
Kan akımının azalması ciltte ve tırnaklarda birtakım değişiklikler oluşturabilir.Belirgin bulgular:
- Derinizin incelmesi
- Yaraların geç iyileşmesi
- Ayak tırnaklarında kalınlaşma
- Pul pul dökülme
- Kaşıntı
Dolaşım Bozukluğunun Nedenleri
Bacakta dolaşım bozukluğuna neden olan en yaygın faktörler şunlardır:- Sigara kullanımı
- Yüksek kolesterol
- Damar sertliği (ateroskleroz)
- Varis ve toplardamar kapak yetmezliği
- Obezite
- Diyabet
- Düzensiz yaşam tarzı
- Hareketsizlik
- Sürekli ayakta çalışma
Bacakta Dolaşım Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
Dolaşım bozukluğu belirtileri ortaya çıktığında mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Tanıda şu yöntemler kullanılır:- Fizik muayene
- Doppler ultrason
- Kan tahlilleri
- Ayak bileği–kol indeksi ölçümü (ABI)
- Gerekirse anjiyo
Dolaşım Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır.1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Düzenli yürüyüş
- Sigaranın bırakılması
- Kilo kontrolü
- Bacakları yukarı kaldırma alışkanlığı
2. Medikal Tedavi
- Kan sulandırıcı ilaçlar
- Damar genişletici ilaçlar
- Varis çorapları
3. Cerrahi ve Girişimsel Tedavi
- Lazer varis tedavisi
- Balon ve stent uygulamaları
- Damar bypass ameliyatı
Genel Bilgiler Tablosu
| Konu Başlığı | Açıklama |
|---|---|
| Temel Belirtiler | Ağrı, uyuşma, soğukluk, renk değişimi, şişlik |
| Türleri | Arteriyel ve venöz dolaşım bozukluğu |
| Risk Faktörleri | Sigara, obezite, diyabet, hareketsizlik |
| Tanı Yöntemleri | Doppler USG, ABI ölçümü, anjiyo |
| Tedavi | Yaşam tarzı değişikliği, ilaç, cerrahi |
| En Yaygın Şikâyet | Yürürken ağrı ve çabuk yorulma |
| Erken Müdahale | Hastalığın ilerlemesini önler |