Windows kullanıcılarının en korkulu rüyalarından biri, aniden karşılarına çıkan “Mavi Ekran Hatası (Blue Screen of Death – BSOD)” uyarısıdır. Bu hata, genellikle sistemde kritik bir sorun olduğunda ortaya çıkar ve bilgisayarın güvenliğini korumak için otomatik olarak kapanmasına neden olur. Windows 10’da sıkça görülen bu sorun, donanım veya yazılım kaynaklı olabilir. Bu makalede, Windows 10 mavi ekran hatasının nedenleri, çözüm yolları, hata kodları ve Sık Sorulan Sorular (SSS) detaylı şekilde ele alınmıştır.
Kendi başına zarar vermez, ancak donanım sorunlarının habercisi olabilir.
2. En çok hangi sürücüler mavi ekran yapar?
Ekran kartı ve ağ kartı sürücüleri en sık hata yapanlardır.
3. Mavi ekran hatasında format atmak zorunda mıyım?
Hayır, önce sürücü ve donanım kontrollerini yapın. Format son çare olmalı.
4. Mavi ekran hatası oyun oynarken çıkıyorsa neden olabilir?
Genellikle ekran kartı sürücüsü veya aşırı ısınmadan kaynaklanır.
5. Mavi ekran hatasını nasıl görebilirim?
Windows, “Olay Görüntüleyici”de (Event Viewer) hata detaylarını kaydeder.
Makalede Ele Alınacak Konular
- Mavi ekran hatası nedir?
- Windows 10 mavi ekran hatasının başlıca nedenleri
- Adım adım çözüm yolları
- Yaygın mavi ekran hata kodları
- Önleyici bakım önerileri
- Sık Sorulan Sorular (SSS)
Mavi Ekran Hatası Nedir?
Mavi ekran, bilgisayarın kritik bir hata ile karşılaştığında verdiği durma hatasıdır. Ekranda genellikle hata kodu (örneğin: CRITICAL_PROCESS_DIED, MEMORY_MANAGEMENT, IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL) görünür. Bu hata, sistemin çökmesini önlemek için Windows’un güvenlik mekanizmasıdır.Mavi Ekran Hatasının Başlıca Nedenleri
- Sürücü (driver) uyumsuzlukları
- Bozuk veya eksik Windows güncellemeleri
- Donanım arızaları (RAM, HDD/SSD, ekran kartı)
- Aşırı ısınma sorunları
- Virüs ve zararlı yazılımlar
- Hatalı BIOS/UEFI ayarları
Adım Adım Çözüm Yöntemleri
1. Bilgisayarı Güvenli Modda Başlatın
- Shift + Yeniden Başlat ile gelişmiş seçeneklere girin.
- Sorun Gider → Gelişmiş Seçenekler → Başlangıç Ayarları → Güvenli Mod seçin.
2. Sürücüleri Güncelleyin
- Aygıt Yöneticisi üzerinden ekran kartı, ağ ve chipset sürücülerini güncelleyin.
- Üreticinin resmi web sitesinden en güncel sürücüleri indirin.
3. Windows Güncellemelerini Yükleyin
- Ayarlar → Güncelleştirme ve Güvenlik → Windows Update bölümünden güncellemeleri denetleyin.
4. Donanım Testleri Yapın
- RAM Testi: Win + R →
mdsched.exe→ Bellek Denetimi. - Disk Kontrolü: CMD (yönetici) →
chkdsk /f /r.
5. Antivirüs ile Tarama Yapın
- Zararlı yazılımlar sistem dosyalarını bozabilir. Tam sistem taraması yapın.
6. BIOS/UEFI Güncellemesi
- Anakart üreticisinin sitesinden BIOS güncellemelerini kontrol edin.
7. Sistem Geri Yükleme veya Sıfırlama
- Eğer sorun çözülmüyorsa, Sistem Geri Yükleme ile eski tarihe dönebilir veya Bu bilgisayarı sıfırla seçeneğini kullanabilirsiniz.
Yaygın Mavi Ekran Hata Kodları
| Hata Kodu | Anlamı | Çözüm Önerisi |
|---|---|---|
| CRITICAL_PROCESS_DIED | Kritik bir Windows süreci çöktü | Sistem dosyalarını onarın, sürücü güncelleyin |
| MEMORY_MANAGEMENT | Bellek (RAM) yönetimi hatası | RAM testi yapın, hatalı RAM’i değiştirin |
| IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL | Yanlış sürücü veya bellek erişimi hatası | Sürücüleri kontrol edin |
| INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE | Disk/önyükleme sorunu | BIOS ayarlarını ve disk bağlantısını kontrol edin |
| SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION | Uyumsuz sürücü veya yazılım | Güncellemeleri yükleyin, sürücü güncelleyin |
Önleyici Bakım Önerileri
- Bilgisayarınızı düzenli olarak güncelleyin.
- Sürücülerinizi resmi sitelerden indirin.
- Düzenli olarak disk temizliği ve virüs taraması yapın.
- Aşırı ısınmayı önlemek için cihazınızı tozdan arındırın.
- Donanım değişikliklerinde (RAM, SSD, ekran kartı) uyumluluğa dikkat edin.
Sonuç
Windows 10 mavi ekran hatası, genellikle sürücü uyumsuzlukları, bozuk güncellemeler veya donanım sorunlarından kaynaklanır. Basit adımlarla (güncelleme, sürücü yükleme, donanım testi) çözülebileceği gibi, ciddi donanım arızalarında teknik destek gerekebilir. Düzenli bakım yaparak bu hataların büyük ölçüde önüne geçebilirsiniz.Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Mavi ekran hatası bilgisayarıma zarar verir mi?Kendi başına zarar vermez, ancak donanım sorunlarının habercisi olabilir.
2. En çok hangi sürücüler mavi ekran yapar?
Ekran kartı ve ağ kartı sürücüleri en sık hata yapanlardır.
3. Mavi ekran hatasında format atmak zorunda mıyım?
Hayır, önce sürücü ve donanım kontrollerini yapın. Format son çare olmalı.
4. Mavi ekran hatası oyun oynarken çıkıyorsa neden olabilir?
Genellikle ekran kartı sürücüsü veya aşırı ısınmadan kaynaklanır.
5. Mavi ekran hatasını nasıl görebilirim?
Windows, “Olay Görüntüleyici”de (Event Viewer) hata detaylarını kaydeder.
