Şanzıman Arızası Nasıl Anlaşılır? (En Yaygın Belirtiler)
Vites Geçişleri ile İlgili Belirtiler
- Vites geçişlerinde zorlanma, gecikme veya sert geçiş
- Vitesin boşa atması veya kendi kendine vitesten çıkması
- Vites kolunda titreşim, ses veya boşluk hissi
- Otomatik araçlarda D veya R konumuna geçerken sarsıntı
- Hızlanma sırasında motor bağırıyor ama araç hızlanmıyor
Ses ile Kendini Gösteren Belirtiler
- Şanzıman bölgesinden gelen uğultu, sürtme, takırtı sesi
- Özellikle 1. ve 2. viteste tır tır tırdırtı sesi
- Boş viteste bile gelen derin uğultu sesi
- Gaza basınca artan vuuuu veya viiiik sesi
Gösterge Uyarıları ve Elektronik Belirtiler
- Gösterge panelinde şu uyarılar görülebilir:
- “Gearbox Fault”, “Şanzıman Arızası”, “AT Oil Temp”
- “Transmission Fault”, Motor Arıza Lambası
- Araç koruma moduna (Limp Mode) geçebilir
- Ara hızlanmada güç kesilir
Sürüş Davranışlarında Görülen Belirtiler
- Kalkışta titreme ve silkelenme
- Rampalarda güç kaybı
- Ara hızlanmada tekleme / gecikme
- Yokuşlarda araç geri kayma eğiliminde olabilir
- Otomatik araçlarda araç vites yükseltmekte zorlanır
Şanzıman Arızasının Başlıca Nedenleri
| Neden | Açıklama |
|---|---|
| Kirli veya eksik şanzıman yağı | Vites geçişleri sertleşir, dişli aşınması başlar |
| Solenoid/valf arızası | Otomatik şanzıman geçiş yapamaz |
| Şanzıman beyni (mechatronic) arızası | Vites komutu algılanmaz |
| Kavrama / balata aşınması | Motor bağırır, araç hızlanmaz |
| Dişli kırılması | Takırtılı ses, ilerleyememe |
| Hatalı sürüş (sert gaz, ani fren) | Mekanik şanzıman hasarı |
| Elektronik sensör arızası | Vites geçiş hata kodları oluşur |
Manuel ve Otomatik Şanzıman Arızası Belirtileri Farklı mı?
| Belirti | Manuel Şanzıman | Otomatik Şanzıman |
|---|---|---|
| Vites geçişinde zorlanma | Debriyaj veya senkromeç arızası | Hidrolik basınç düşüklüğü |
| Titreme ve sarsıntı | Kavrama/balata aşınması | Tork konvertörü sorunu |
| Bağırma ama hızlanmama | Debriyaj bitmiş | Kavrama beyni veya ATF yağı eksik |
| Aracı boşa atma | Mekanik hasar | Solenoid arızası |
| Rampada geri kaçırma | Debriyaj kaçırıyor | Hidrolik basınç kaybı |
Şanzıman Arızası Nasıl Test Edilir?
🛠 Kullanıcıların evde yapabileceği basit testler:
- Kontak açıkken N’den D’ye alın → Açık gecikme varsa sorun var
- Aracı boş viteste dinleyin → uğultu varsa dişli aşınmış olabilir
- Rampada araç geri kayıyorsa kavrama sorunu vardır
- Vites geçişinde araç silkeliyorsa şanzıman hidrolik basıncı düşmüş olabilir
Şanzıman Arızası Tamir ve Çözüm Yöntemleri
| Arıza Türü | Uygulanan İşlem | Çözüm Durumu |
|---|---|---|
| Şanzıman yağı kirli/yanmış | Yağ ve filtre değişimi | Sorun çözülür |
| Solenoid valf arızası | Valf değişimi | Geçiş düzelir |
| Kavrama arızası | Baskı balata değişimi | Performans artar |
| Şanzıman beyni arızası | Tamir veya değişim | Vites otomatik düzelir |
| Dişli kırılması | Revizyon | Komple onarım |
| Tork konvertörü arızası | Revizyon / değişim | Yol tutuş düzelir |
Şanzıman Arızası Tamir Maliyetleri (2025 Güncel)
| İşlem | Ortalama Maliyet (TL) |
|---|---|
| Manuel şanzıman revizyon | 12.000 – 30.000 |
| Otomatik şanzıman revizyon | 28.000 – 75.000 |
| Sadece şanzıman yağı değişimi | 1.500 – 6.000 |
| Kavrama / balata değişimi | 6.000 – 18.000 |
| Solenoid valf seti değişimi | 8.000 – 22.000 |
| Şanzıman beyni tamiri | 18.000 – 50.000 |
| Tork konvertörü tamiri | 14.000 – 32.000 |
| Komple şanzıman değişimi | 80.000 – 250.000 |
Şanzıman Arızası Giderilmezse Ne Olur?
- Araç yolda kalabilir
- Motor ve şanzıman uyumu bozulur
- Dişliler kırılır, onarım maliyeti 3 katına çıkar
- Araç güç iletimini kaybeder
- Turbo, aks, balata ve şaft zarar görebilir
Şanzıman Arızası Nasıl Önlenir?
✔ Şanzıman yağını 40.000 km’de bir değiştirin✔ Soğuk araçta ani hızlanmadan kaçının
✔ Otomatik şanzımanda “R → D” geçişlerini araç durmadan yapmayın
✔ Park – yokuş durumlarında el frenini mutlaka kullanın
✔ Yarı debriyajda uzun süre beklemeyin
✔ Kasisleri düşük hızla geçin
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Şanzıman arızası araç çalışırken anlaşılır mı?Evet, ses, titreşim, vites geçişlerinde zorlanma ve performans kaybı ile kendini belli eder.
Şanzıman arızası motor arıza ışığı yakar mı?Evet, özellikle otomatik şanzımanlarda motor arıza lambası ve şanzıman uyarısı yakabilir.
Şanzıman yağının bitmesi neye sebep olur?Dişli kırılması, aşırı sürtünme, güç kaybı ve şanzıman kilitlenmesine neden olabilir.
Otomatik şanzıman yağ değişimi gerekli midir?Kesinlikle evet. Üreticiler en geç 60.000 km’de değişim önermektedir.
