Şanzıman Arızası Nedir?
Şanzıman arızası, motor ile tekerlekler arasındaki güç aktarım sisteminde mekanik, hidrolik veya elektronik sebeplerle yaşanan işlev kaybıdır. Manuel, otomatik, DSG, EDC, CVT, Tiptronic gibi sistemlerde arıza türleri farklı görülebilir ancak çoğu benzer şekilde belirti verir.Şanzıman Arızası Belirtileri
Şanzıman arızasının en yaygın belirtileri:- Vites geçişlerinde sarsıntı, vuruntu veya titreme
- Araç gaz verdiği halde hızlanmıyor
- Rölantide bile şanzımandan uğultu veya metal sürtme sesi
- Otomatik araçta P-R-N-D geçişlerinde gecikme ve sert geçiş
- Araç vites boşa düşüyor (kaydırma)
- “Transmisyon arızası”, “Gearbox Fault”, “Check Transmission” uyarısı
- Vites ışıklarının yanıp sönmesi (özellikle DSG otomatik araçlarda)
- Yokuşlarda çekiş kaybı
- Geri vitese geçmeme veya sert geçiş
- Şanzıman yağ kaçağı (kırmızı/kahverengi yağ izi)
Şanzıman Arızası Neden Olur?
| Arıza Sebebi | Açıklama |
|---|---|
| Düşük veya yanmış şanzıman yağı | Isınma, sürtme ve mekanik aşınma |
| Baskı balata aşınması | Vites kaçırma, vitese geçmeme |
| Hidrolik basınç arızası | Otomatik viteste geçiş zorluğu |
| Mechatronic/valf arızası | DSG ve otomatik araçlarda sıklıkla görülür |
| Sensör (TCM, hız sensörü) arızası | Elektronik geçiş problemleri |
| Şanzıman dişli kırılması | Şiddetli vuruntu ve hareket kaybı |
| Yağ kaçakları | Şanzıman zarar görür, kilitlenir |
| Kullanıcı hatası (yanlış kullanım) | Yokuşta D’den R’ye geçmek, dip gaz sürüş |
Şanzıman Arızası Türleri
| Arıza Türü | En Çok Görüldüğü Şanzıman Tipi |
|---|---|
| Mechatronic arızası | DSG, EDC |
| Tork konvertörü arızası | Torklu otomatik |
| Baskı balata arızası | Manuel, yarı otomatik (Fiat Dualogic, Renault Easy-R) |
| Hidrolik basınç kaybı | CVT, tam otomatik |
| Sensör arızası | Tüm otomatik tiplerde |
| Dişli kırılması | Manuel şanzıman |
Şanzıman Arızasında Başvurulabilecek Çözüm Yöntemleri
| Çözüm Yöntemi | Ne Zaman Yapılır? |
|---|---|
| Şanzıman yağ değişimi | Yanma, kararma, geçiş sertliği |
| Adaptasyon (kalibrasyon) | Vites geçişi gecikmelerinde |
| Mechatronic tamiri | DSG/CVT’de arıza kodu varsa |
| Baskı balata değişimi | Aşırı kaydırma ve titreme |
| Dişli tamiri | Sesli çalışma veya kırılma |
| Komple şanzıman revizyonu | Ağır hasar, yağsız çalıştırma sonrası |
| Yeni şanzıman değişimi | Tamir kabul etmeyen durumlarda |
Şanzıman Arızası Masraf Tablosu (2025 Güncel)
| İşlem / Parça | Ortalama Maliyet (₺) | Açıklama |
|---|---|---|
| Şanzıman yağ değişimi | 1.500 – 4.000 | Yağ + filtre |
| Adaptasyon / Yazılım güncelleme | 1.200 – 3.500 | DSG / CVT |
| Baskı balata seti değişimi | 6.000 – 15.000 | Manuel & yarı otomatik |
| Mechatronic tamiri | 12.000 – 25.000 | DSG araçlarda |
| Tork konvertörü tamiri | 10.000 – 28.000 | Tiptronic & otomatik |
| Şanzıman revizyonu | 28.000 – 75.000 | Ağır hasarlı şanzıman |
| Komple şanzıman değişimi | 50.000 – 180.000 | Araç modeline göre |
Şanzıman Arızası Önlenebilir mi?
Evet. Basit önlemlerle birçok şanzıman arızası engellenebilir:- 40.000 – 60.000 km’de bir şanzıman yağı değiştirilmeli
- Yokuşlarda D’den R’ye aniden geçiş yapılmamalı
- Sport modda sürekli yüksek devir kullanımından kaçınılmalı
- DSG, CVT ve otomatik şanzımanlı araçlarda ısınma durumuna dikkat edilmeli
- LPG’li araçlarda geçiş ayarları düzgün yapılmalı
- Aracı rölantide çalıştırdıktan sonra ısınmasını bekleyerek sürüşe başlanmalı
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
Şanzıman arızası motoru bozar mı?Doğrudan motoru bozmaz ama yüksek devir ve zorlamada motor arızasına yol açabilir.
Şanzıman bozulursa araç yürür mü?
Arıza türüne göre değişir. Bazı durumlarda hareket eder, bazı durumlarda vitese geçmez.
Şanzıman yağ değişimi şart mı?
Evet. Özellikle DSG, EDC, CVT ve otomatik araçlarda yağ değişimi yapılmazsa mekanik parçalar zarar görür.
DSG şanzıman neden çok arıza yapar?
Isınma, mechatronic ve kavrama aşınması nedeniyle.
Şanzıman arızasında ne zaman servis çağırmalıyım?
Vites geçişleri sertleştiyse, araç boşa düşüyorsa veya “transmission fault” uyarısı veriyorsa zaman kaybetmeden.
