Lastik Basınç İkazı: Ne Anlama Gelir, Neden Çıkar ve Nasıl Sıfırlanır?

Modern araçlarda bulunan Lastik Basınç İzleme Sistemi (TPMS), sürücüleri lastiklerdeki basınç düşüşü veya ani hava kaybı konusunda önceden uyaran hayati bir güvenlik sistemidir. Gösterge panelinde beliren lastik basınç ikaz ışığı; delinme, hava kaçırma, yanlış basınç, sensör arızası veya hava sıcaklığı değişimi gibi pek çok nedenle ortaya çıkabilir. Bu uyarı dikkate alındığında lastik patlaması, fazla yakıt tüketimi ve düzensiz aşınma gibi ciddi sorunların önüne geçilir.

Lastik Basınç İkazı Ne Anlama Gelir?​

Gösterge panelindeki bu uyarı, en az bir lastiğin basıncının üretici tarafından önerilen seviyenin %20 altına düştüğünü bildirir.
İki temel TPMS sistemi bulunur:

✔ Direkt TPMS:​

Lastik içinde basınç sensörü vardır, gerçek psi/ bar değerini ölçer.

✔ İndirekt TPMS:​

ABS sensörlerinden lastik dönüş hızını analiz ederek basınç düştüğünü anlar.
Aracına bağlı olarak uyarının anlamı değişebilir.

---

Lastik Basınç İkazı Neden Çıkar? (En Yaygın 10 Sebep)​

---

1. Lastikte Hava Kaçağı​

Çivi, vida, jant çatlağı veya sibop arızası nedeniyle lastik hava kaybeder.

Belirtileri:​

• İkaz genelde sabahları çıkar
• Lastik gözle görülür şekilde inmiştir

---

2. Soğuk Havalarda Basınç Düşmesi​

Her 10°C sıcaklık düşüşü lastik basıncını 0.1–0.2 bar azaltır.
Kış aylarında ikazın sık çıkmasının temel sebebi budur.

---

3. Lastik Doğru Basınçta Değil​

Lastiklere eşit ve doğru basınç verilmemişse uyarı tetiklenir.

---

4. Yüksek Sürat Sonrası Basınç Düşmesi​

Uzun yolda lastikler ısınır, soğurken basınç aniden düşebilir.

---

5. Jant veya Sibop Arızası​

• Sibop iğnesi gevşek
• Sibop lastiği çatlamış
• Jant kenarı eğilmiş

Bu sorunlar sürekli uyarıya neden olur.

---

6. TPMS Sensör Arızası​

Direkt TPMS’li araçlarda sık görülür.

Belirtileri:​

• Hata sürekli gelir
• Basınç değeri 0 veya tire (-) görünür
• “TPMS Fault” hatası çıkar

---

7. Sensörün Pilinin Bitmesi​

TPMS sensörleri içerisinde 5–8 yıl ömürlü pil bulunur. Bittiğinde ikaz sürekli yanar.

---

8. Yeni Lastik veya Jant Takıldıysa​

Sensör zarar görmüş veya programlama bozulmuş olabilir.

---

9. Rotasyon (lastik yer değişimi) sonrası sıfırlama yapılmadı​

İndirekt sistemlerde her rotasyondan sonra sıfırlama gerekir.

---

10. Araç Uzun Süre Park Halinde Kaldı​

Basınç yavaşça düşer ve ikaz kendini gösterir.

---

Lastik Basınç İkazı – Sorun–Çözüm Tablosu​

---

Lastik Basınç İkazı Çıktığında Ne Yapılmalı?​

1. Araç durdurulmalı ve lastikler gözle kontrol edilmeli​

Çok basık bir lastikle devam etmek jant ve yanak hasarlarına yol açabilir.

2. Lastik basıncı ölçülmeli​

Üreticinin önerdiği değeri genelde kapı içi etiketinde bulursun.

3. Basınçlar ayarlandıktan sonra sürüş yapıp ışığın sönmesi beklenmeli​

Çoğu araç 5–10 dakikalık sürüş sonrası kendi kendine sıfırlar.

4. Uyarı sönmüyorsa sensör arızası düşünülmeli​

Direkt TPMS’li araçlarda sensör bozulmuş olabilir.

---

TPMS Sistemi Nasıl Sıfırlanır?​

Araç markasına göre değişmekle birlikte üç temel yöntem vardır:

---

1. Menü Üzerinden Sıfırlama (İndirekt TPMS)​

Genellikle şu adımlar bulunur:

1. Kontak açılır
2. Menü → Araç Ayarları → TPMS / Lastik Basınç Ayarı
3. “Sıfırla / Reset” seçilir
4. Araç kısa bir süre sürülür

---

2. Düğme ile Sıfırlama​

Bazı araçlarda torpidoda veya orta konsolda TPMS düğmesi bulunur.

---

3. OBD ile Kalibrasyon (Direkt TPMS)​

Yeni sensör takıldığında OBD cihazıyla eşleme gerekir.

---

TPMS Sensörü Arızası Nasıl Anlaşılır?​

• Tek lastik sürekli hata veriyorsa sensör büyük ihtimalle arızalıdır.
• Basınç değeri görünmüyorsa sensör pili bitmiştir.
• “TPMS Fault / Tire Pressure Sensor Error” mesajı çıkıyorsa sensör ECU’ya sinyal göndermiyor demektir.

Sensörlerin genelde 5–7 yıl ömrü vardır.

---

Sürüş Güvenliği Açısından Lastik Basınç İkazının Önemi​

Düşük lastik basıncı:

• Fren mesafesini artırır
• Yüksek hızda lastik patlamasına sebep olabilir
• Yakit tüketimini artırır
• Lastik omuz bölgelerinde aşırı aşınmaya yol açar
• Direksiyon hâkimiyetini bozar

Bu nedenle ikaz dikkate alınmalı ve problem çözülmelidir.

---

Lastik Basınç Değeri Kaç Olmalı?​

Her araç için önerilen değer farklıdır ancak genelde:

• Ön lastik: 32–36 PSI
• Arka lastik: 30–34 PSI

Doğru değer kapı içi etikette yazar.

---

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

1. Lastik basınç ikazı neden sabahları yanıyor?​

Soğukta basınç düşer, lastik ısınınca normale döner.

2. Basıncı düzelttim ama ışık sönmüyor, neden?​

TPMS sıfırlaması yapılmamış olabilir veya sensör arızalıdır.

3. Yeni lastik taktım, ikaz yanıyor.​

Montaj sırasında sensör zarar görmüş olabilir.

4. Sensörsüz jant takarsam ne olur?​

Direkt TPMS’li araçlarda sürekli ikaz yanar.

5. TPMS sensör pil değişimi yapılabilir mi?​

Bazı modellerde mümkündür, çoğunda sensör komple değişir.

6. Uzun süre düşük basınçla kullanmanın zararı nedir?​

Lastik patlaması riskini en fazla artıran durumdur.

7. Lastik basıncı doğru ama ikaz hâlâ yanıyor?​

Bu durumda sensör arızası veya ABS tabanlı TPMS’de kalibrasyon hatası vardır.