Duyu Bütünleme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Duyu bütünleme bozukluğu, beynin çevreden gelen duyusal bilgileri (dokunma, işitme, görme, denge, koku, tat) doğru şekilde organize edememesi sonucu ortaya çıkan nörogelişimsel bir durumdur. Bu bozuklukta kişi, duyusal uyaranlara aşırı hassas ya da yetersiz tepkili olabilir. Belirtiler en sık çocuklukta fark edilse de, ergenlik ve yetişkinlikte de devam edebilir.
Bu durum bir hastalık değil; duyusal işlemleme güçlüğü olarak değerlendirilir ve erken fark edildiğinde yaşam kalitesi belirgin biçimde artırılabilir.

---

Duyu Bütünleme Ne Demektir?​

Duyu bütünleme, beynin farklı duyulardan gelen bilgileri anlamlı ve uyumlu bir bütün haline getirmesidir. Günlük yaşamda yürümek, yazı yazmak, konuşmak, dikkatini sürdürmek gibi pek çok beceri bu sürece dayanır. Süreç aksadığında kişi, çevresine uyum sağlamakta zorlanır.

---

Duyu Bütünleme Bozukluğu Belirtileri Nasıl Ortaya Çıkar?​

Belirtiler kişiden kişiye değişir ve genellikle duyusal aşırı tepki, duyusal yetersiz tepki ya da duyusal arayış şeklinde görülür. Bir çocuk ya da yetişkin aynı anda birden fazla belirti gösterebilir.

---

Dokunsal (Dokunma) Duyu Belirtileri​

Dokunsal hassasiyet, en sık karşılaşılan belirtiler arasındadır.

• Etiketli veya dikişli kıyafetlerden rahatsız olma
• Saç kestirmeye, tırnak kesmeye tepki
• Kirlenmekten aşırı kaçınma
• Sarılmaktan hoşlanmama
• Hafif dokunuşlara bile yoğun tepki verme

Bazı bireylerde ise tam tersi görülür; sert dokunuş arayışı ve acıyı fark etmeme olabilir.

---

İşitsel (Ses) Duyu Belirtileri​

İşitsel uyaranlara verilen tepkilerde dengesizlik sık görülür.

• Yüksek sesten aşırı rahatsız olma
• Kalabalık ortamlarda huzursuzluk
• Ani seslere irkilme
• Aynı sesin sürekli tekrarından rahatsızlık
• Bazı sesleri duymuyormuş gibi davranma

Bu belirtiler, dikkat ve öğrenme süreçlerini doğrudan etkileyebilir.

---

Görsel Duyu Belirtileri​

Görsel duyusal işleme sorunları, özellikle okul çağında belirginleşir.

• Parlak ışıklardan rahatsız olma
• Hareketli ortamlarda çabuk dağılma
• Yazı yazarken satır takibini kaybetme
• Göz temasından kaçınma
• Karmaşık görsel ortamlarda zorlanma

---

Denge ve Hareket (Vestibüler) Belirtileri​

Bu alandaki sorunlar hareketle ilgili davranışlarda ortaya çıkar.

• Sallanma, dönme gibi hareketleri aşırı sevme
• Yüksekten korkma veya tam tersi risk alma
• Sık düşme ve sakarlık
• Merdiven çıkarken zorlanma
• Uzun süre oturamama

Bu belirtiler motor becerileri ve özgüveni etkiler.

---

Kas ve Eklem (Proprioseptif) Duyu Belirtileri​

Vücudun uzaydaki konumunu algılamayla ilgilidir.

• Eşyaları sık sık düşürme
• Kapıları sert kapatma
• Kalem tutmada zorlanma
• Gücünü ayarlayamama
• Sürekli itme, çekme ihtiyacı

Bu belirtiler ince ve kaba motor becerileri zorlaştırır.

---

Tat ve Koku Duyusu Belirtileri​

Beslenme ve günlük yaşamda belirgin sorunlara yol açabilir.

• Belirli yiyecek dokularına karşı aşırı tepki
• Yeni tatları denemekten kaçınma
• Keskin kokulara aşırı hassasiyet
• Bazı kokuları hiç fark etmeme
• Yemek seçiciliği

---

Duygusal ve Davranışsal Belirtiler​

Duyu bütünleme bozukluğu yalnızca fiziksel değil, duygusal ve davranışsal belirtilerle de kendini gösterir.

• Ani öfke patlamaları
• Çabuk ağlama veya içe kapanma
• Kaygı ve huzursuzluk
• Sosyal ortamlardan kaçınma
• Dikkat süresinde kısalık

Bu belirtiler sıklıkla yanlış şekilde “davranış problemi” olarak yorumlanabilir.

---

Duyu Bütünleme Bozukluğu Kimlerde Görülür?​

• Bebekler ve küçük çocuklar
• Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler
• DEHB tanısı olan çocuklar
• Öğrenme güçlüğü yaşayanlar
• Bazı yetişkinler

Ancak her duyu bütünleme sorunu, başka bir tanı anlamına gelmez.

---

Duyu Bütünleme Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?​

Tanı süreci genellikle ergoterapist, çocuk gelişim uzmanı veya çocuk psikiyatristi tarafından yürütülür.

• Ayrıntılı gelişim öyküsü
• Duyusal değerlendirme testleri
• Gözlem ve aile görüşmeleri
• Gerekirse multidisipliner değerlendirme

Erken tanı, müdahale başarısını artırır.

---

Duyu Bütünleme Bozukluğu Belirtileri Hakkında Genel Bilgiler​

---

Duyu Bütünleme Bozukluğu Tedavi Edilir mi?​

Duyu bütünleme bozukluğu tedavi edilebilir ve yönetilebilir bir durumdur. En etkili yaklaşım duyu bütünleme temelli ergoterapidir. Terapi süreci çocuğun veya bireyin ihtiyaçlarına göre planlanır ve düzenli uygulandığında belirgin gelişmeler sağlanır.

---

Sık Sorulan Sorular (S.S.S)​

Duyu bütünleme bozukluğu geçici midir?​

Erken müdahale ile belirtiler büyük ölçüde azalabilir; tamamen kaybolması kişiye göre değişir.

Duyu bütünleme bozukluğu zeka geriliği midir?​

Hayır. Zeka ile doğrudan ilişkili değildir.

Duyu bütünleme bozukluğu otizm midir?​

Hayır. Otizmle birlikte görülebilir ancak tek başına otizm anlamına gelmez.

Duyu bütünleme bozukluğu olan çocuk okula gidebilir mi?​

Evet. Uygun destekle akademik ve sosyal uyum sağlanabilir.

Duyu bütünleme bozukluğu yetişkinlerde olur mu?​

Evet. Çocuklukta fark edilmemiş vakalar yetişkinlikte de görülebilir.