Direksiyon kilitlenmesi; direksiyonun hiç dönmemesi, aşırı sertleşmesi ya da sürücünün kontrol edemeyeceği kadar ağırlaşması durumudur. Sürücüler bunu genellikle “direksiyon kilitlendi”, “taş gibi oldu” veya “dönmüyor” şeklinde tarif eder. Bu durum bazı hallerde tamamen normal ve güvenlik amaçlı, bazı hallerde ise ciddi bir arızanın habercisi olabilir.
Direksiyon kilitlenmesinin nedeni, araç kapalıyken mi yoksa seyir hâlindeyken mi yaşandığına göre tamamen değişir. Bu ayrım hayati öneme sahiptir.
Bu durum genellikle:
Bu durumda:
Belirtiler:
Bu durumda:
Belirtiler:
Olası nedenler:
Bunlar arasında:
Olası nedenler:
Direksiyon kilitlenmesinin nedeni, araç kapalıyken mi yoksa seyir hâlindeyken mi yaşandığına göre tamamen değişir. Bu ayrım hayati öneme sahiptir.
Direksiyon Kilitlenmesi Nasıl Oluşur?
Direksiyon sistemi; mekanik parçalar, hidrolik veya elektrik destek sistemi ve güvenlik kilitlerinden oluşur. Bu sistemlerden biri devre dışı kaldığında veya bilinçli olarak kilitlendiğinde direksiyon hareketi kısıtlanır.Bu durum genellikle:
- Güvenlik mekanizmasının devreye girmesi
- Direksiyon desteğinin kesilmesi
- Mekanik parçaların sıkışması
- Elektrik veya hidrolik sistem arızaları
Araç Kapalıyken Direksiyon Kilitlenmesi (Normal Neden)
Araç stop edildikten sonra direksiyon çevrilirse kilitlenir. Bu, hırsızlığa karşı tasarlanmış normal bir güvenlik özelliğidir.Bu durumda:
- Direksiyon hiç dönmez
- Kontak anahtarı zorlanır
- Araç çalışmaz
Yokuşta Park Etmeye Bağlı Direksiyon Kilitlenmesi
Araç yokuşta park edildiyse direksiyon tekerleğe baskı yapar. Bu baskı kilidin çok sert hissedilmesine neden olur.Belirtiler:
- Direksiyon kilidi açılmakta zorlanır
- Kontak dönmüyormuş gibi hissedilir
- Kilit tek yönde daha serttir
Akü Zayıflığı ve Elektrik Düşüklüğü
Yeni nesil araçlarda direksiyon kilidi ve direksiyon desteği elektronik sistemlerle çalışır. Akü zayıfladığında bu sistemler devre dışı kalabilir.Bu durumda:
- Start tuşu çalışmaz
- Direksiyon kilidi çözülmez
- Gösterge ışıkları zayıf yanar
Elektrik Destekli Direksiyon (EPS) Arızaları
Elektrik destekli direksiyon sistemleri arıza algıladığında kendini kapatır. Bu da direksiyonun aniden çok sertleşmesine neden olur.Belirtiler:
- Direksiyon uyarı lambası yanar
- Düşük hızda manevra zorlaşır
- Direksiyon kilitlenmiş gibi hissedilir
Hidrolik Direksiyon Kaynaklı Kilitlenmeler
Hidrolik direksiyonlu araçlarda yağ eksikliği veya pompa arızası direksiyonun ağırlaşmasına neden olur.Olası nedenler:
- Hidrolik yağının azalması
- Hortum kaçakları
- Pompa arızası
- Kayış kopması
Direksiyon Mili ve Ön Takım Arızaları
Nadir ama en tehlikeli nedenler mekanik sorunlardır.Bunlar arasında:
- Direksiyon mili sıkışması
- Mafsal (U-joint) arızaları
- Rot kolu veya rot başı kilitlenmesi
- Ön takımda ciddi hasar
Seyir Halinde Direksiyon Kilitlenmesi (Ciddi Uyarı)
Araç hareket hâlindeyken direksiyon sertleşiyor veya dönmüyorsa bu asla normal değildir.Olası nedenler:
- EPS arızası
- Akü veya alternatör problemi
- Hidrolik sistem arızası
- Mekanik ön takım sorunları
Direksiyon Kilitlenmesi ile Kontak Kilidi Karıştırılmamalı
Önemli bir ayrım:- Kontak/direksiyon kilidi: Araç kapalıyken olur, normaldir
- Direksiyon sertleşmesi: Araç çalışırken olur, arızadır
Direksiyon Kilitlenmesi Türlerine Göre Genel Karşılaştırma
| Kilitlenme Nedeni | Kaynak | Araç Durumu | Risk |
|---|---|---|---|
| Güvenlik kilidi | Hırsızlık önleme | Park hâli | Yok |
| Yokuş baskısı | Mekanik yük | Park hâli | Yok |
| Akü zayıflığı | Elektrik | Park / seyir | Orta |
| EPS arızası | Elektronik | Seyir | Yüksek |
| Hidrolik arıza | Mekanik | Seyir | Yüksek |
| Ön takım | Mekanik | Seyir | Çok yüksek |
Direksiyon Kilitlenmesi Ne Zaman Tehlikelidir?
Aşağıdaki durumlar acil kabul edilir:- Araç giderken direksiyon sertleşiyorsa
- Direksiyon uyarı lambası yanıyorsa
- Direksiyon tek yöne dönmüyorsa
- Direksiyon aniden kilitleniyorsa