Bipolar bozukluğu, tıp literatüründe bir duygu durum bozukluğu olarak tanımlanan, kişinin ruh hâlinin aşırı uçlarda değişmesine (mani ve depresyon dönemleri) neden olan bir psikiyatrik rahatsızlıktır.
Bipolar bozukluğu; kişinin duygusal, enerjik ve davranışsal durumunda, normal değişimlerden çok daha şiddetli, günlük yaşamı etkileyecek kadar belirgin dalgalanmaların yaşandığı bir hastalıktır. Bu dalgalanmalar iki temel uç arasında görülür:
Bu dönemde kişi:
Bu dönemde kişi:
Bu iki dönem arasında kişi tamamen normal hissedebilir.
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte birkaç faktörün etkili olduğu düşünülür:
Başlıca iki tipi vardır:
Mani belirtileri:
Depresyon belirtileri:
Evet. Bipolar bozukluk tedavi edilebilir ve kontrol altına alınabilir bir rahatsızlıktır. Genellikle şu yöntemler kullanılır:
Tedavi kişiye özeldir.
Aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır:
Bipolar bozukluk, ruh hâlinin aşırı uçlarda dalgalandığı bir duygu durum hastalığıdır.
Doğru tedavi ve düzenli takip ile kişi tamamen normal bir yaşam sürebilir.
Bipolar Bozukluğu Nedir?
Bipolar bozukluğu; kişinin duygusal, enerjik ve davranışsal durumunda, normal değişimlerden çok daha şiddetli, günlük yaşamı etkileyecek kadar belirgin dalgalanmaların yaşandığı bir hastalıktır. Bu dalgalanmalar iki temel uç arasında görülür:
1. Mani Dönemi (Aşırı Yüksek Enerji Hâli)
Bu dönemde kişi:
- Normalden çok daha enerjik ve hareketli olur
- Uyku ihtiyacı belirgin şekilde azalır
- Aşırı özgüven ve taşkınlık görülebilir
- Riskli davranışlara yönelme olabilir (aşırı para harcama, hızlı karar alma vb.)
- Konuşma hızlanır, dikkat dağılır
2. Depresyon Dönemi (Çok Düşük Enerji Hâli)
Bu dönemde kişi:
- Yoğun mutsuzluk ve çökkünlük hisseder
- Enerji ve motivasyon düşer
- Uyku bozuklukları (az ya da çok uyuma) görülür
- Değersizlik veya suçluluk hissi olabilir
- Günlük işler zorlaşır
- İntihar düşünceleri ortaya çıkabilir
Bu iki dönem arasında kişi tamamen normal hissedebilir.
Bipolar Bozukluğu Neden Olur?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte birkaç faktörün etkili olduğu düşünülür:
- Genetik yatkınlık (ailede bipolar öyküsü olması riski artırır)
- Beyin kimyasındaki (serotonin, dopamin vb.) dengesizlikler
- Stresli yaşam olayları
- Uyku düzensizliği
- Travma geçmişi
Bipolar Bozukluğun Türleri
Başlıca iki tipi vardır:
Bipolar Tip 1
- En az bir mani dönemi görülür
- Depresyon dönemi de olabilir ama şart değildir
- Daha şiddetli seyredebilir
Bipolar Tip 2
- Şiddetli mani değil, hipomani (daha hafif) dönemler yaşanır
- Depresyon dönemleri oldukça belirgindir
Belirtileri Nelerdir?
Mani belirtileri:
- Aşırı neşeli veya öfkeli olma
- Az uyku, çok enerji
- Hızlı konuşma
- Gerçeküstü özgüven
- Riskli davranışlar
Depresyon belirtileri:
- Sürekli mutsuzluk
- Enerji kaybı
- İçe kapanma
- Yavaşlama
- Umutsuzluk
- Konsantrasyon bozukluğu
Tedavi Edilebilir mi?
Evet. Bipolar bozukluk tedavi edilebilir ve kontrol altına alınabilir bir rahatsızlıktır. Genellikle şu yöntemler kullanılır:
1. İlaç Tedavisi
- Duygu durum dengeleyiciler
- Antidepresanlar (dikkatle)
- Antipsikotikler
Tedavi kişiye özeldir.
2. Psikoterapi
- Bilişsel Davranışçı Terapi
- Duygu durum farkındalığı eğitimi
- Aile terapisi
3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
- Düzenli uyku
- Stres yönetimi
- Alkol / madde kullanımından uzak durmak
- Düzenli takip randevuları
Ne Zaman Bir Uzmana Başvurulmalı?
Aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır:
- Ruh hâlinde normal dışı iniş–çıkışlar
- Aşırı enerjik veya çökkün hissetme
- Uyku düzeninin ciddi şekilde bozulması
- Riskli davranışlar
- Kendine zarar verme düşünceleri
Kısa Özet
Bipolar bozukluk, ruh hâlinin aşırı uçlarda dalgalandığı bir duygu durum hastalığıdır.
Doğru tedavi ve düzenli takip ile kişi tamamen normal bir yaşam sürebilir.
