Bağırsak emilim bozukluğu testi, ince bağırsakların besin öğelerini (vitamin, mineral, yağ, protein, karbonhidrat) yeterince emip emmediğini değerlendirmek amacıyla yapılan laboratuvar ve tanısal incelemelerin genel adıdır. Emilim bozukluğu (malabsorpsiyon), alınan besinler yeterli olsa bile vücudun bunları kullanamamasıyla ortaya çıkar ve kilo kaybı, ishal, halsizlik, vitamin eksiklikleri gibi sorunlara yol açar.
Bu testler tek başına tanı koymaz; altta yatan nedeni saptamak için hekime yol gösterir.
Emilim bozukluğu geçici olabileceği gibi kronik hastalıkların belirtisi de olabilir.
Bu testler tek başına tanı koymaz; altta yatan nedeni saptamak için hekime yol gösterir.
Bağırsak Emilim Bozukluğu Ne Anlama Gelir?
Emilim, sindirilmiş besinlerin bağırsak duvarından kana geçmesi sürecidir. İnce bağırsakta bu süreç bozulduğunda vücut ihtiyaç duyduğu besinleri alamaz. Sonuçta enerji düşer, bağışıklık zayıflar ve çok sayıda sistem etkilenir.Emilim bozukluğu geçici olabileceği gibi kronik hastalıkların belirtisi de olabilir.
Bağırsak Emilim Bozukluğu Testi Ne Amaçla Yapılır?
- Emilim kusurunun varlığını saptamak
- Hangi besin grubunun emilemediğini belirlemek
- Altta yatan hastalığı (çölyak, Crohn, pankreas yetmezliği vb.) araştırmak
- Tedavi planını oluşturmak
- Tedaviye yanıtı izlemek
Bağırsak Emilim Bozukluğu Hangi Belirtilerde Araştırılır?
Aşağıdaki şikâyetler varsa testler gündeme gelir:- Uzun süren ishal
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Şişkinlik ve gaz
- Yağlı, kötü kokulu dışkı
- Halsizlik ve çabuk yorulma
- Saç dökülmesi, tırnak kırılması
- Kansızlık (anemi)
- Vitamin-mineral eksikliği bulguları
En Sık Kullanılan Bağırsak Emilim Bozukluğu Testleri
Emilim bozukluğu tek bir testle anlaşılmaz. Genellikle birden fazla test birlikte değerlendirilir.Kan Testleri
- Demir, ferritin
- B12 vitamini
- Folat
- D vitamini
- Çinko
- Albümin, total protein
Dışkı (Gaita) Testleri
- Gaitada yağ testi (Steatokrit): Yağ emilimini değerlendirir
- Gaita elastaz: Pankreas enzim yetersizliğini araştırır
- Gizli kan testi
Özel Emilim Testleri
- D-ksiloz testi: İnce bağırsak emilim kapasitesini ölçer
- Laktoz intolerans testi (nefes testi): Süt şekeri emilimini değerlendirir
- Hidrojen nefes testi: Karbonhidrat emilim sorunlarını saptar
Çölyak Hastalığına Yönelik Testler
- Anti-doku transglutaminaz (tTG IgA)
- Endomisyum antikoru (EMA)
- Gerekirse ince bağırsak biyopsisi
Görüntüleme ve Endoskopik İncelemeler
- Endoskopi
- Kolonoskopi
- İnce bağırsak biyopsisi
- BT / MR enterografi
Bağırsak Emilim Bozukluğu Testi Nasıl Yapılır?
Test süreci genellikle şu adımlarla ilerler:- Ayrıntılı hasta öyküsü
- Kan ve dışkı testleri
- Gerekirse nefes testleri
- Şüphe durumunda endoskopi ve biyopsi
Bağırsak Emilim Bozukluğu Testi Tanı Koyar mı?
Hayır. Bu testler emilim sorunu olduğunu gösterir, ancak kesin tanı için nedenin belirlenmesi gerekir. Tanı; klinik bulgular, test sonuçları ve gerekirse biyopsi ile konur.Bağırsak Emilim Bozukluğu Testleri Hakkında Genel Bilgiler
| Başlık | Açıklama |
|---|---|
| Amaç | Besin emilimini değerlendirmek |
| Tanı Koyar mı | Hayır |
| En Sık Testler | Kan, gaita, nefes testleri |
| Uzman | Gastroenteroloji |
| Süre | Günler–haftalar |
| Tedavi | Nedene bağlı |
Bağırsak Emilim Bozukluğu Tedavi Edilebilir mi?
Evet. Tedavi altta yatan nedene göre planlanır.- Çölyakta glutensiz diyet
- Enzim eksikliğinde enzim takviyesi
- Vitamin ve mineral destekleri
- İltihabi hastalıklarda ilaç tedavisi
- Beslenme düzenlemesi
Bağırsak Emilim Bozukluğu Testi Ne Zaman Yapılmalı?
- İshal 2–3 haftadan uzun sürüyorsa
- Açıklanamayan kilo kaybı varsa
- Sürekli vitamin eksikliği çıkıyorsa
- Beslenmeye rağmen halsizlik devam ediyorsa
- Çocuklarda büyüme geriliği varsa
