Merhaba. Bundan önce sizlere "80'ler ve 90'larda HD Olarak Nasıl Kayıt Yapılmaktaydı? (1.Bölüm)" isimli bir konu açmıştım ve devamını parça parça anlatacağımı söylemiştim. İlk önce daha net anlaşılması için, icadından sonra sizlere videoyu depolama ve seyretme işini anlatmak istemiştim. Bundan sonra ise kamera gelişimi (modellerle birlikte detaylı şekilde), dünyanın ilk HDTV kanalının açılışı, ilk HD ürünler (test sinyal oluşturucu, televizyon, disk gibi) hakkında konular açacağım. Şimdi ise karşınızda kalan depolama birimleri!
Sony High Definition Video Disc (HDVS Diski) (1988)
Resim 1.1: Sony HDVS diskinin ön yüzü (Liquid Crystal) [HDP-1448] (1990)
Resim 1.2: Sony HDVS diskinin arka yüzü (Liquid Crystal) [HDP-1448] (1990)
Resim 1.3: Sony HDVS diski saklama kutusunun ön yüzü
Resim 1.4: Sony HDVS saklama kutusunun arka yüzü
Resim 1.5 ve Resim 1.6: Sony HDVS diski saklama kasası (00QW-9000)
Sony HDVS diski, Nisan 1988 tarihinde ikinci nesil HDVS ekipmanlarıyla beraber (HDC-300, HDM-XX30 serisi, HDD-1000 gibi) satışa sunuldu. Bu disk, W-VHS gibi TCI kullanır. Hiçbir sıkıştırmaya sahip değildir ve analog bir disktir. Teorik olarak DTS Surround ses için uygundur fakat 2 kanallı 48000kHz PCM için tasarlanmıştır. Dolby Surround dışında hiçbir Dolby ya da DTS teknolojisi kullanılmadı (Metamorphosis buna örnek bir disktir). Bu diskler, 15 dakikalık kapasiteye sahiptir ve boş olarak da (CAV ve CLV şekilde) satılmıştır. Sony HDVS HDL-2000 oynatıcı ve Sony HDVS HDL-5800 (1989) kaydedici ile oynatılabilmektedirler. HDL-2000'nin iki varyantı vardır. XLR ses portları, ABD ve Japonya modelinde tam tersi şekildedir (dişi ve erkek olarak). Ayrıca bazılarının fanında bulunan Canon (evet, yazıcı ve kameraları ile tanıdığımız olan) logosu farklıdır (diğer eski HD Sony ekipmanlarında da ufak tefek logo farkları oldu). Doğrudan kamera kullanımı için değil, ticari etkinliklerde (konferanslar gibi) video seyretmek için sıklıkla kullanılmıştır. Bu disk, 3D desteğine de sahiptir ve HDL-2000 ile HDL-5800, 3D gözlük uyumludur. 3D için aynı diskten ve cihazdan iki adet olmalı ve seri port ile birbirlerine bağlanıp senkron şekilde çalışmaları sağlanmalıdır. Bunun sebebi ise gözlüğün sağ ve sol göz bölümlerine 60i olarak kalite düşürmeden görüntü verilebilmesidir (tek biriyle çalışıp çalışmadığına dair bir bilgi mevcut değil). Sanyo HDD (High Density Disc) ile çok benzer bir disktir. (tam muadili diyebiliriz)
Resim 1.7: Sony HDVS HDL-2000
Resim 1.8: Sony HDVS HDL-5800
Sanyo High Density Disc
Resim 2: Sanyo HVL-BM2000 HDD Oynatıcı
Sanyo HDD, Sony HDVS diskine rakip ve ona çok benzeyen bir analog HD disktir. Bütün disklerden en farklısı olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü, hem MUSE (MUSE-E) hem de sıkıştırmasız şekilde kullanılabilmektedir. HDVS diski gibi yine TCI kullanır. Ne yazık ki bu disklerin net bir fotoğrafı yoktur. MUSE de kullanılabildiği için kapasitesi daha yüksektir (60 dakika) ve 4 kanallı ses desteği resmi olarak mevcuttur (DANCE için. A-MODE 3-1). HVL-BM2000'de dahili bir MUSE decoder yoktur. HDVS diski gibi 3D de destekler. 1988 senesinde Sanyo tarafından yapılan ve yönetmeni Kanji Murakami (kendisi 3D için çok önemli buluşlar yapmıştır) olan "Frappe the Nights" isimli demodur. Bu demo, dünya tarihinin ilk HD olan 3D yapımıdır (yani çok büyük bir önemi var). Diskin çıkış tarihi ve oynatıcının çıkış tarihi maalesef bilinmiyor (internet üzerindeki belgelerin çoğu 1992 ya da 1994 tarihlidir). Ancak az önce bahsettiğim 3D demo bize ipucu veriyor. Sanyo, MUSE LaserDisc (Hi-Vision LD) ve HDD üzerinde çalışan bir firmaydı ve 1989 senesinde HD 3D geliştirmesi için NHK ile birlikte çalışmaya başladı (MUSE kullanılarak 3D için). Büyük ihtimalle bu demo, HDD diske kayıt edilmiş olmalı. Bu iddiayı çürütecek hiçbir delil mevcut değildir. Demonun kendisine dair hiçbir detaylı bilgi, videosu, fotoğrafı da mevcut değil maalesef. Bir belgede bazı diskler listelenmiş ve düşük çözünürlüklü bir fotoğrafı mevcuttur:
HVL-BM2000 içinse:
HD-MAC VHS (1988)
Resim 3: Bir PAL VHS VCR kasasına yapılmış HD-MAC VHS VCR'ı ve HD-MAC VHS kaseti
HD-MAC VHS, Philips tarafından yapılan bir HD VHS kasetidir. Dünya tarihininde bir ilke imza atmıştır. JVC tarafından yapılmamış ve asla satışa sunulmayan tek VHS modelidir. 1250/50 (1920x1152/50i) çözünürlüğe sahiptir fakat bunun dışındaki teknik özelliklerine dair hiçbir bilgi mevcut değildir. BBC'nin Quadriga yöntemi (Quad D1'de denir) ile depolanan, BTS KCH-1000 (1988) kamera ile çekilen (sanırım 1988 senesine aitti) "Changing of the Guard at Buckingham Palace" adlı videosu bu kasette gösterilmiştir.
LaserDisc
Resim 4: HD-MAC LaserDisc ve kutusu (IFA 2010'dan bir fotoğraf)
Resim 4.1: MUSE LaserDisc (Terminator 2: Judgment Day)
MUSE LD, 1980'lerin başında geliştirilmeye başlanmıştır (kesin bir tarih yok fakat 1986'dan kalma Sanyo'nun bir prototip oynatıcısı mevcut). Analog bir disktir ve 4 kanallı (DANCE için) (3-1) 32000kHz PCM ses desteğine sahiptir. Birden fazla üretici tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılında piyasaya sürülmüştür. İlk duyurulan oynatıcı Pioneer HLD-1000'dir (1990 senesinde). Japonya dışında hiçbir ülkede satışa çıkmamıştır. HD-MAC LD ise 1988 senesinde Philips tarafından duyurulmuştur ve prototip olarak kalmıştır. Detaylı bilgiye sahip değiliz fakat iki farklı bilinen oynatıcısı vardır. Birisi Philips VP400 kasasını temel alır:
Resim 4.2: HD-MAC decoder (solda) ve Philips VP400 serisi tabanlı HD-MAC player (solda)
Diğeri ise Philips LDP600WS benzeridir fakat elimizde bir fotoğrafı mevcut değil maalesef. MUSE LD, aynı zamanda 3D desteğine de sahiptir. Sanyo ve Sony, analog HD için 3D konusunda önemli ürünler yaptılar. Bunlardan bir diğeri ise 120Hz titreşimsiz MUSE kullanan Analog HD 3D gözlüklerdir (1995):
Resim 4.3: Sony KW-2800HD/KW3200HD ya da diğer modelleri (KW-3220HD gibi) HDTV, kablosuz 3D gözlük alıcı/vericisi (sol üstte), 120Hz gözlük (sol altta), 3D MUSE LaserDisc ve Sony HIL-1000 MUSE LaserDisc oynatıcı
Dolby Digital ya da DTS Surround hiçbir zaman MUSE için kullanılmadı (sadece Dolby Surround ve Dolby Pro Logic) fakat Pioneer tarafından AC-3 RF çıkışına sahip 2 adet oynatıcı yapıldı (Pioneer HLD-X0 ve Pioneer HLD-X9). Bu makalemizde depolama birimlerinden bahsettik. Bundan sonraki konumuz ise kameralar olacak. Siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlar bölümüne yazarsanız sevinirim.
Sony High Definition Video Disc (HDVS Diski) (1988)
Resim 1.1: Sony HDVS diskinin ön yüzü (Liquid Crystal) [HDP-1448] (1990)
Resim 1.2: Sony HDVS diskinin arka yüzü (Liquid Crystal) [HDP-1448] (1990)
Resim 1.3: Sony HDVS diski saklama kutusunun ön yüzü
Resim 1.4: Sony HDVS saklama kutusunun arka yüzü
Resim 1.5 ve Resim 1.6: Sony HDVS diski saklama kasası (00QW-9000)
Sony HDVS diski, Nisan 1988 tarihinde ikinci nesil HDVS ekipmanlarıyla beraber (HDC-300, HDM-XX30 serisi, HDD-1000 gibi) satışa sunuldu. Bu disk, W-VHS gibi TCI kullanır. Hiçbir sıkıştırmaya sahip değildir ve analog bir disktir. Teorik olarak DTS Surround ses için uygundur fakat 2 kanallı 48000kHz PCM için tasarlanmıştır. Dolby Surround dışında hiçbir Dolby ya da DTS teknolojisi kullanılmadı (Metamorphosis buna örnek bir disktir). Bu diskler, 15 dakikalık kapasiteye sahiptir ve boş olarak da (CAV ve CLV şekilde) satılmıştır. Sony HDVS HDL-2000 oynatıcı ve Sony HDVS HDL-5800 (1989) kaydedici ile oynatılabilmektedirler. HDL-2000'nin iki varyantı vardır. XLR ses portları, ABD ve Japonya modelinde tam tersi şekildedir (dişi ve erkek olarak). Ayrıca bazılarının fanında bulunan Canon (evet, yazıcı ve kameraları ile tanıdığımız olan) logosu farklıdır (diğer eski HD Sony ekipmanlarında da ufak tefek logo farkları oldu). Doğrudan kamera kullanımı için değil, ticari etkinliklerde (konferanslar gibi) video seyretmek için sıklıkla kullanılmıştır. Bu disk, 3D desteğine de sahiptir ve HDL-2000 ile HDL-5800, 3D gözlük uyumludur. 3D için aynı diskten ve cihazdan iki adet olmalı ve seri port ile birbirlerine bağlanıp senkron şekilde çalışmaları sağlanmalıdır. Bunun sebebi ise gözlüğün sağ ve sol göz bölümlerine 60i olarak kalite düşürmeden görüntü verilebilmesidir (tek biriyle çalışıp çalışmadığına dair bir bilgi mevcut değil). Sanyo HDD (High Density Disc) ile çok benzer bir disktir. (tam muadili diyebiliriz)
Resim 1.7: Sony HDVS HDL-2000
Resim 1.8: Sony HDVS HDL-5800
Sanyo High Density Disc
Resim 2: Sanyo HVL-BM2000 HDD Oynatıcı
Sanyo HDD, Sony HDVS diskine rakip ve ona çok benzeyen bir analog HD disktir. Bütün disklerden en farklısı olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü, hem MUSE (MUSE-E) hem de sıkıştırmasız şekilde kullanılabilmektedir. HDVS diski gibi yine TCI kullanır. Ne yazık ki bu disklerin net bir fotoğrafı yoktur. MUSE de kullanılabildiği için kapasitesi daha yüksektir (60 dakika) ve 4 kanallı ses desteği resmi olarak mevcuttur (DANCE için. A-MODE 3-1). HVL-BM2000'de dahili bir MUSE decoder yoktur. HDVS diski gibi 3D de destekler. 1988 senesinde Sanyo tarafından yapılan ve yönetmeni Kanji Murakami (kendisi 3D için çok önemli buluşlar yapmıştır) olan "Frappe the Nights" isimli demodur. Bu demo, dünya tarihinin ilk HD olan 3D yapımıdır (yani çok büyük bir önemi var). Diskin çıkış tarihi ve oynatıcının çıkış tarihi maalesef bilinmiyor (internet üzerindeki belgelerin çoğu 1992 ya da 1994 tarihlidir). Ancak az önce bahsettiğim 3D demo bize ipucu veriyor. Sanyo, MUSE LaserDisc (Hi-Vision LD) ve HDD üzerinde çalışan bir firmaydı ve 1989 senesinde HD 3D geliştirmesi için NHK ile birlikte çalışmaya başladı (MUSE kullanılarak 3D için). Büyük ihtimalle bu demo, HDD diske kayıt edilmiş olmalı. Bu iddiayı çürütecek hiçbir delil mevcut değildir. Demonun kendisine dair hiçbir detaylı bilgi, videosu, fotoğrafı da mevcut değil maalesef. Bir belgede bazı diskler listelenmiş ve düşük çözünürlüklü bir fotoğrafı mevcuttur:
Kod:
İçeriği sadece üyelerimiz görebilir.HVL-BM2000 içinse:
Kod:
İçeriği sadece üyelerimiz görebilir.HD-MAC VHS (1988)
Resim 3: Bir PAL VHS VCR kasasına yapılmış HD-MAC VHS VCR'ı ve HD-MAC VHS kaseti
HD-MAC VHS, Philips tarafından yapılan bir HD VHS kasetidir. Dünya tarihininde bir ilke imza atmıştır. JVC tarafından yapılmamış ve asla satışa sunulmayan tek VHS modelidir. 1250/50 (1920x1152/50i) çözünürlüğe sahiptir fakat bunun dışındaki teknik özelliklerine dair hiçbir bilgi mevcut değildir. BBC'nin Quadriga yöntemi (Quad D1'de denir) ile depolanan, BTS KCH-1000 (1988) kamera ile çekilen (sanırım 1988 senesine aitti) "Changing of the Guard at Buckingham Palace" adlı videosu bu kasette gösterilmiştir.
LaserDisc
Resim 4: HD-MAC LaserDisc ve kutusu (IFA 2010'dan bir fotoğraf)
Resim 4.1: MUSE LaserDisc (Terminator 2: Judgment Day)
MUSE LD, 1980'lerin başında geliştirilmeye başlanmıştır (kesin bir tarih yok fakat 1986'dan kalma Sanyo'nun bir prototip oynatıcısı mevcut). Analog bir disktir ve 4 kanallı (DANCE için) (3-1) 32000kHz PCM ses desteğine sahiptir. Birden fazla üretici tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılında piyasaya sürülmüştür. İlk duyurulan oynatıcı Pioneer HLD-1000'dir (1990 senesinde). Japonya dışında hiçbir ülkede satışa çıkmamıştır. HD-MAC LD ise 1988 senesinde Philips tarafından duyurulmuştur ve prototip olarak kalmıştır. Detaylı bilgiye sahip değiliz fakat iki farklı bilinen oynatıcısı vardır. Birisi Philips VP400 kasasını temel alır:
Resim 4.2: HD-MAC decoder (solda) ve Philips VP400 serisi tabanlı HD-MAC player (solda)
Diğeri ise Philips LDP600WS benzeridir fakat elimizde bir fotoğrafı mevcut değil maalesef. MUSE LD, aynı zamanda 3D desteğine de sahiptir. Sanyo ve Sony, analog HD için 3D konusunda önemli ürünler yaptılar. Bunlardan bir diğeri ise 120Hz titreşimsiz MUSE kullanan Analog HD 3D gözlüklerdir (1995):
Resim 4.3: Sony KW-2800HD/KW3200HD ya da diğer modelleri (KW-3220HD gibi) HDTV, kablosuz 3D gözlük alıcı/vericisi (sol üstte), 120Hz gözlük (sol altta), 3D MUSE LaserDisc ve Sony HIL-1000 MUSE LaserDisc oynatıcı
Dolby Digital ya da DTS Surround hiçbir zaman MUSE için kullanılmadı (sadece Dolby Surround ve Dolby Pro Logic) fakat Pioneer tarafından AC-3 RF çıkışına sahip 2 adet oynatıcı yapıldı (Pioneer HLD-X0 ve Pioneer HLD-X9). Bu makalemizde depolama birimlerinden bahsettik. Bundan sonraki konumuz ise kameralar olacak. Siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlar bölümüne yazarsanız sevinirim.
